Dlaczego ten przegląd jest ważny?
Bezsenność (trudności z zasypianiem lub utrzymaniem snu) jest powszechna, około jedna na pięć osób zgłasza problemy ze snem w ciągu roku poprzedzającego badanie. Bezsenność może powodować zmęczenie w ciągu dnia, niepokój, upośledzenie funkcjonowania w ciągu dnia i obniżenie jakości życia. Wiąże się ona z częstszymi problemami ze zdrowiem psychicznym, nadużywaniem narkotyków i alkoholu oraz częstszym korzystaniem z opieki zdrowotnej. Postępowanie zależy od czasu trwania i charakteru problemu ze snem. Może ono obejmować: leczenie współistniejących problemów medycznych; udzielanie porad dotyczących nawyków związanych ze snem i stylu życia (tzw. higiena snu); leki i terapie psychologiczne, takie jak terapia poznawczo-behawioralna (CBT, czyli terapia przez rozmowę).
Leki zwane hipnotycznymi (na przykład temazepam i leki „Z”) są najczęściej stosowane w leczeniu bezsenności i wiadomo, że pomagają zasnąć, ale mogą powodować problemy, takie jak tolerancja (konieczność przyjmowania większej ilości leku, aby uzyskać ten sam efekt) i uzależnienie (problemy fizyczne lub psychiczne w przypadku odstawienia leku). Wytyczne zalecają jedynie krótkotrwałe stosowanie leków hipnotycznych (od dwóch do czterech tygodni). Jednak miliony ludzi na całym świecie przyjmują długotrwale leki hipnotyczne.
Antydepresanty są powszechnie przepisywane na bezsenność, mimo że nie są zarejestrowane do tego celu, a dowody na ich skuteczność są niepewne. Może to wynikać z obaw dotyczących leków hipnotycznych. Wiadomo, że terapie psychologiczne, takie jak CBT, pomagają w bezsenności, ale ich dostępność jest ograniczona. W związku z tym czasami próbuje się stosować leki alternatywne, takie jak leki przeciwdepresyjne (stosowane w leczeniu depresji) i leki przeciwhistaminowe (stosowane w leczeniu alergii). Ocena dowodów dotyczących nielicencjonowanego stosowania tych leków jest istotna.
Kto będzie zainteresowany tym przeglądem?
Pacjenci z problemami ze snem i ich lekarze będą zainteresowani tym przeglądem, aby lepiej zrozumieć dowody z badań i umożliwić podejmowanie świadomych decyzji dotyczących stosowania leków przeciwdepresyjnych w leczeniu bezsenności.
Na jakie pytania starano się odpowiedzieć w tym przeglądzie?
Celem tego przeglądu było ustalenie, jak dobrze leki przeciwdepresyjne sprawdzają się w leczeniu bezsenności u dorosłych, jak bezpieczne są te leki i czy mają jakieś działania niepożądane.
Jakie badania włączono do przeglądu?
Włączono randomizowane badania kontrolowane (badania kliniczne, w których ludzie zostali losowo przydzieleni do jednej z dwóch lub więcej grup leczenia; badania te dostarczają najbardziej wiarygodnych i najwyższej jakości dowodów) z udziałem dorosłych z rozpoznaniem bezsenności. U pacjentów oprócz bezsenności mogły występować inne schorzenia (choroby współistniejące). Do badania włączono każdą dawkę leku przeciwdepresyjnego (ale nie w połączeniu z innym lekiem przeciwdepresyjnym) w porównaniu z placebo (leczenie pozorowane), innymi lekami na bezsenność (np. benzodiazepinami lub lekami „Z”), innym lekiem przeciwdepresyjnym, badaniem kontrolnym z listą oczekujących lub „leczeniem jak zwykle”.”
Co nam powiedziały dowody z przeglądu?
Przeglądaliśmy 23 badania z udziałem 2806 osób z bezsennością. Ogólnie rzecz biorąc, jakość dowodów była niska ze względu na małą liczbę osób w badaniach oraz problemy związane z tym, jak badania były prowadzone i raportowane. Często nie można było połączyć wyników poszczególnych badań. Istniały dowody niskiej jakości na poparcie krótkoterminowego (tj. raczej tygodni niż miesięcy) stosowania niektórych leków przeciwdepresyjnych. Nie było dowodów na stosowanie leku przeciwdepresyjnego amitryptyliny, który jest powszechnie stosowany w praktyce klinicznej, ani na poparcie długoterminowego stosowania leku przeciwdepresyjnego w leczeniu bezsenności. Dowody nie potwierdziły aktualnej praktyki klinicznej polegającej na przepisywaniu leków przeciwdepresyjnych w przypadku bezsenności.
Co dalej?
Wysokiej jakości badania leków przeciwdepresyjnych w przypadku bezsenności są potrzebne, aby dostarczyć lepszych dowodów w celu informowania o praktyce klinicznej. Ponadto pracownicy służby zdrowia i pacjenci powinni być świadomi obecnego braku dowodów dotyczących leków przeciwdepresyjnych powszechnie stosowanych w leczeniu bezsenności.