Ark of the Covenant
Volgens de Hebreeuwse Bijbel liet Mozes de versierde, vergulde houten kist, bekend als de Ark van het Verbond, bouwen naar Gods eigen ontwerp. Het doel ervan was om heilige relikwieën te bewaren, waaronder twee stenen tafelen met de Tien Geboden. De Israëlieten droegen de Ark tijdens hun 40 jaar durende zwerftocht door de woestijn, en later werd hij ondergebracht in de tempel van koning Salomo in Jeruzalem. In 607 v. Chr. belegerden de Babyloniërs de Israëlitische hoofdstad, slachtten meer dan een miljoen mensen af en dreven de overlevenden in ballingschap. Toen de Israëlieten terugkeerden, was de Ark verdwenen, samen met vele andere onbetaalbare schatten. Het is onbekend of de heilige kist vóór de belegering als bescherming ergens was verborgen, of door de Babylonische indringers werd vernietigd. Hoe het ook zij, archeologen en schatgravers zijn er al meer dan een eeuw naar op zoek, maar met weinig succes.
Montezuma’s schat
Toen Hernán Cortés in 1519 in de Azteekse hoofdstad Tenochtitlan aankwam, begroette keizer Montezuma II hem en zijn mannen met groot ceremonieel. De Azteken boden Cortés zelfs goud en zilver aan in de hoop dat deze blanke “goden” Tenochtitlan met rust zouden laten. Gulzig naar meer, plaatsten de Spanjaarden Montezuma in plaats daarvan onder huisarrest, en met de hulp van lokale bondgenoten begonnen ze de stad te plunderen en de inwoners te terroriseren. Na een bloedbad tijdens een religieus festival kwamen de Azteken in opstand, en Montezuma werd in de verwarring gedood. De Spaanse troepen ontvluchtten Tenochtitlan onder zware aanval, en werden gedwongen al hun geplunderde rijkdommen in het water van het Texcoco meer te dumpen in hun waanzinnige haast om te ontsnappen. Hoewel Cortés het volgende jaar met een nieuw leger terugkeerde en de Azteken voorgoed veroverde, zou de zogenaamde “Schat van Montezuma” verloren blijven. Volgens de meest populaire theorie ligt de schat nog steeds op de bodem van het Texcocomeer, hoewel velen er zonder succes naar hebben gezocht. Maar volgens een legende, overgeleverd door enkele Azteekse afstammelingen, zouden meer dan 2000 mannen de schatten hebben gevonden en ze (samen met Montezuma’s opgegraven lijk) naar het noorden hebben gebracht, misschien wel helemaal naar zuidelijk Utah.
De schat van Zwartbaard
De beroemdste piraat uit de geschiedenis (echte naam: Edward Teach) zou als Britse kaper hebben gediend tijdens de Spaanse Successieoorlog in het begin van de 18e eeuw, voordat hij aan zijn korte maar beruchte carrière in de piraterij begon. Van 1716 tot 1718 zwierf Zwartbaard met zijn vlaggenschip met 40 kanonnen, de Queen Anne’s Revenge, rond in West-Indië en langs de Atlantische kust van Noord-Amerika, waar hij aasde op schepen die op weg waren naar Spanje, beladen met goud, zilver en andere schatten uit Mexico en Zuid-Amerika. Eind 1718 slaagde een Britse zeemacht onder leiding van luitenant Robert Maynard erin Zwartbaard na een zwaar bevochten strijd te doden; Maynard liet de beruchte piraat onthoofden en hing zijn hoofd aan de boegspriet van zijn schip. Voor zijn dood beweerde Zwartbaard dat hij zijn enorme schat had verstopt, maar hij heeft nooit iemand verteld waar die lag. Schattenjagers zijn er sindsdien naar op zoek geweest, overal, van de Chesapeake Bay in Virginia tot de Caraïben en de Kaaimaneilanden.
Schat van Lima
In 1820, toen de troepen van de revolutionaire leider José de San Martín Lima in Peru naderden, haastten de Spaanse autoriteiten zich om de rijkdommen te redden die ze hadden vergaard sinds hun verovering van het Inca-rijk in de 16e eeuw. Ze vertrouwden de Britse zeekapitein William Thompson toe om de schat aan boord van zijn schip, de Mary Dear, te verbergen en rond te varen tot het veilig was om naar Lima terug te keren. In plaats daarvan vermoordden Thompson en zijn bemanning de bewakers van de Spaanse onderkoning en gingen er met de buit vandoor. Toen een Spaans schip de Mary Dear gevangen nam, werd de hele bemanning terechtgesteld, behalve Thompson en zijn eerste stuurman, die beloofden te onthullen waar ze de schat hadden begraven. Maar toen zij Cocos Island bereikten, in de buurt van het huidige Costa Rica, ontsnapten Thompson en zijn maat het oerwoud in, en werd er nooit meer iets van hen vernomen. Sindsdien hebben meer dan 300 expedities geprobeerd – en gefaald – om de Schat van Lima te vinden. De verloren buit, die naar verluidt een levensgroot massief gouden beeld van de Maagd Maria bevatte, ingelegd met edelstenen, wordt vandaag de dag verondersteld ongeveer 200 miljoen dollar waard te zijn.
Mosby’s schat
Aan het begin van maart 1863, verrasten de Confederatie-kolonel John Singleton Mosby en zijn bende guerrillastrijders meer dan 40 Unie-troepen bij het Fairfax Courthouse en overmeesterden hen zonder een schot te lossen. Uit het verblijf van de generaal van de Unie, Edwin Stoughton, nam Mosby naar verluidt een jute zak mee, gevuld met meer dan 350.000 dollar aan goud, zilver, juwelen, kandelaars en andere familiestukken, allemaal afkomstig uit de huizen van rijke planters uit Virginia. Terwijl Mosby Stoughton en de andere gevangenen terug naar de Geconfedereerde linie bracht, waarschuwden zijn verkenners hem voor een groot detachement van Unie soldaten in de buurt. Voor het geval van een gevecht zei Mosby tegen zijn mannen dat ze de zak met schatten tussen twee grote dennenbomen moesten begraven, die hij met zijn mes markeerde. Mosby’s overvallers ontliepen het gevecht en keerden terug achter de Confederatie linies, maar toen hij zeven van zijn mannen terug stuurde om de schat terug te halen, werden ze gepakt en opgehangen als beschuldigde guerrillastrijders. Mosby keerde nooit terug om de schat op te halen, en vertelde nooit iemand anders de exacte locatie – voor zover wij weten, ligt de schat vandaag nog steeds begraven in de bossen van Fairfax County, Virginia.
Nazi-goud in Oostenrijks Toplitzmeer
Tijdens de laatste maanden van de Tweede Wereldoorlog, toen Duitsland op de rand van de nederlaag stond, probeerde het nazi-regime de waardevolle schatten te verbergen die het de afgelopen zes jaar had geplunderd van musea en verdoemde Joodse families in heel Europa. Ook vandaag nog doen geruchten de ronde over een nazi-“spooktrein” die tot 300 ton goud en andere rijkdommen door een geheim netwerk van tunnels in Polen vervoert. In het meer van Toplitz, gelegen in een dicht alpenbos in Oostenrijk, zouden nazi officieren voor miljarden dollars aan goud van de Reichsbank hebben laten zinken – waarvan tot nu toe niets is teruggevonden. In 1959 hebben duikers containers teruggevonden met miljoenen dollars aan vals geld van Geallieerde naties, onderdeel van een Nazi plan om de economieën van hun vijanden te vernietigen door inflatie. Tot nu toe zijn ten minste zeven mensen verdronken in het ijskoude water van het meer op zoek naar het verloren Nazi goud.