Buitenlandse talen zijn moeilijk, niet in het minst omdat ze ons vaak uitdagen onze mond en tong op totaal onbekende manieren te gebruiken. Maar dat is misschien geen goed genoeg excuus om de naam van een van de machtigste mensen ter wereld te verknoeien, vooral als je een prominent politicus bent die in de race is voor bijna het hoogste ambt in de VS.
Het Amerikaanse vice-presidentiële debat op woensdag (7 oktober) ging grotendeels over de coronavirus pandemie en de economie, waarbij China slechts een fractie van de zendtijd kreeg. En het weinige dat vice-president Mike Pence over China zei, werd geblokkeerd door de censoren van Peking, die de live-uitzending tijdelijk onderbraken zodra hij het land de schuld begon te geven van de pandemie. Senator Kamala Harris nam vervolgens het woord in reactie op de uitspraken van de Chinese leider Xi Jinping en vervormde zijn naam door “Xi” (习) meer op “zhee” of zelfs “ji” te laten lijken.
De “x”-klank in het Mandarijn is moeilijk voor niet-moedertaalsprekers, en het dichtstbijzijnde equivalent in het Engels is “she”, maar dan met de tong laag geplaatst en platgedrukt achter de tanden. Het tweede teken van Xi’s naam, Jin (近), is ook lastig. Het wordt niet zo uitgesproken als “gin” maar eerder met een harde “j”, met het puntje van de tong achter de tanden. Het derde teken van Xi’s naam, ping (平), is eenvoudig genoeg, vergelijkbaar met het Engelse woord ping zoals in de ping van een nieuwe e-mail die je inbox bereikt. Maar de “x” gevolgd door de “j” in Xi Jinping’s naam is beslist een uitdaging en kan iedere niet-moedertaalspreker van het Mandarijn doen struikelen.
Het is echter niet alleen Harris die moeite heeft met het uitspreken van Xi’s naam. Pence, in een toespraak over China vorig jaar, gaf Xi’s naam ook ergens tussen “zhee” en wat het had moeten zijn. Trump lijkt echter voor het aanbevolen “zij” te gaan – misschien omdat hij toegang heeft tot interne Mandarijn-sprekers.
Harris’ verspreking was beter dan hoe de huidige en voormalige Franse presidenten Emmanuel Macron en François Hollande Xi’s naam hebben uitgesproken, waarbij “x” waarschijnlijk nog lastiger is voor moedertaalsprekers van het Frans.
Harris zou het belang van een juiste uitspraak van de naam echter wel begrijpen. Ze heeft zelfs een korte video gewijd aan mensen leren hoe ze “Kamala” moeten zeggen. En ze kan troost putten uit waarschijnlijk de meest ongelukkige uitspraak van Xi’s naam, toen een Indiase televisiemaker de Chinese leider “Elf Jinping” noemde en “Xi” verwarde met de Romeinse cijfers XI. Die presentator werd voor de fout ontslagen.
U kunt hier luisteren naar een uitspraak van Xi Jinping: