Door Erin Naillon
Broeders uit Thessaloniki, Griekenland
Cyril en Methodius waren twee missionarissen, broers uit Thessaloniki, die het christendom populariseerden onder de Slavische volkeren. Hun invloed was zo groot dat ze nu bekend staan als de “Apostelen voor de Slaven”. In de Tsjechische Republiek is 5 juli een nationale feestdag ter ere van hen.
Hun exacte geboortejaren zijn onbekend. Methodius werd ergens tussen 815 en 820 geboren; Cyrillus (de jongste van de zeven broers en zussen) werd in 827 of 828 geboren. Cyrillus had een gave voor talen en sprak vloeiend Hebreeuws en Arabisch. Hij werd op meer dan één religieuze missie gezonden vanuit zijn basis in Constantinopel; Methodius bleef in de stad en was actief in de plaatselijke politiek. Hij werd ook de abt van zijn klooster. Toen Cyrillus terugkeerde naar Constantinopel, doceerde hij filosofie aan de universiteit.
Het grote Moravische rijk en de verspreiding van het christendom
862 was het beslissende jaar voor de twee broers. In dat jaar vroeg prins Rastislav van het Groot Moravische Rijk aan de Byzantijnse keizer Michael III om missionarissen te sturen om de verspreiding van het christendom in de regio te bevorderen. Het christendom had al wortel geschoten, maar Rastislav wilde steun van het Byzantijnse Rijk, zowel op godsdienstig als op politiek gebied. De keizer, die graag meer invloed in Europa wilde, besloot Cyrillus en Methodius naar de regio te sturen.
Vertaling van de Bijbel
In 863 begonnen ze met de vertaling van de Bijbel in Oud-Kerkslavisch met behulp van een door hen uitgevonden alfabet, het Glagolithisch alfabet. Ze vertaalden niet de hele bijbel, en niemand weet zeker hoeveel ze er wel van vertaalden. Dit was geen populaire zet onder de Duitse geestelijken, die een Latijnse liturgie wilden gebruiken. Een van hen in het bijzonder, een man genaamd Theotmar, die bisschop van Passau en aartsbisschop van Salzburg was, wilde de controle over Groot-Moravië (waar Cyrillus en Methodius werkzaam waren).
Slavische liturgie
In het jaar 867 werden de broers uitgenodigd naar Rome te komen door paus Nicolaas I. Zij arriveerden het jaar daarop, relikwieën van de heilige Clement met zich meebrengend. Nicolaas was inmiddels gestorven; de nieuwe paus, Adrianus II, was enthousiast over het werk dat de twee in Groot-Moravië deden, en gaf toestemming om in het gebied een Slavische liturgie te gebruiken, in plaats van het Latijn. Helaas stierf Cyrillus een jaar later (869), waardoor Methodius het missiewerk moest voortzetten.
Adrianus wijdde Methodius tot de nieuwe aartsbisschop van Sirmium, met gezag over Groot-Moravië, Pannonië en Servië. Zijn zetel was, naar men denkt, in de stad Nitra, nu in Slowakije. Dit bracht de missionaris in grote moeilijkheden, want zijn titel kwam in de plaats van die van een van zijn tegenstanders, de aartsbisschop van Salzburg. Methodius werd voor een synode in Regensburg geroepen, in aanwezigheid van koning Lodewijk. Hij werd gevangen genomen en naar Duitsland overgebracht, waar hij de volgende twee en een half jaar doorbracht. Toen het nieuws Rome bereikte (en nieuws reisde niet snel, in die dagen), werd een bisschop naar Duitsland gestuurd om Methodius in zijn oude ambt te herstellen en beide partijen naar Rome te brengen om verantwoording af te leggen. Methodius was vrij en had zijn titel teruggekregen, maar het gebruik van zijn liturgie was nu verboden. De aartsbisschop negeerde het verbod en ging door met zijn werk. De omstreden missionaris/clericus zou op 8 april 885 zijn gestorven.
Het alfabet
Het alfabet dat hij en zijn broer hadden uitgevonden, veranderde geleidelijk in een alfabet dat nog steeds in gebruik is en naar Cyrillus is vernoemd – het Cyrillische alfabet.
