Wie heeft er wel eens een weg afgeslagen en een lage, horizon-omarmende Maan gezien die absoluut enorm lijkt? Waarom lijkt de maan zo groot? Dit wordt de “Maanillusie” genoemd! Bob Berman legt het uit.
De maanillusie
De maan lijkt vooral groot kort nadat hij is opgekomen, als hij de horizon nog raakt. Maar het is eigenlijk gewoon het resultaat van een trucje dat je hersenen uithalen.
Velen nemen aan dat dit veel voorkomende effect wordt veroorzaakt doordat onze atmosfeer het beeld vergroot, maar de verklaring is veel eenvoudiger:
Wanneer de Maan hoog boven je hoofd staat, wordt zij in de schaduw gesteld door het uitgestrekte halfrond van de hemel en verschijnt zij voor onze ogen als een kleine schijf aan de hemel.
Als de Maan daarentegen laag staat, wordt hij gezien in relatie tot aardse objecten, zoals schoorstenen of bomen, waarvan de grootte en vorm voor een schaal zorgen. Je hersenen vergelijken de grootte van de maan met die van de bomen, gebouwen of andere referentiepunten, en plotseling lijkt de maan enorm!
Jup, zo simpel is het!
De volgende keer dat je een gigantische Maan aan de horizon ziet, kijk dan nog eens als de Maan hoger staat. Als je de maan met niets kunt vergelijken, lijkt hij een stuk kleiner.
Hoe verschilt de maanillusie van een “supermaan”? Lees meer over de supermaan om de twee niet te verwarren.
Waarom lijkt de maan oranje als hij laag aan de hemel staat?
Als de maan aan de horizon extra groot lijkt, zie je misschien ook dat hij meer oranje of rood lijkt te zijn.
Als de maan laag aan de hemel staat, staat hij verder van u af dan wanneer hij recht boven u staat. Hierdoor moet het licht dat door een horizon-knikkende maan wordt weerkaatst een grotere afstand afleggen – en door meer luchtdeeltjes – om je ogen te bereiken.
Tegen de tijd dat wij dit licht waarnemen, zijn de kortere golflengten van het licht (de “blauwe”) door de lucht verstrooid, zodat alleen de langere golflengten (de “rode”) onze ogen nog bereiken. Voor ons worden de blauwachtige tinten dus weggefilterd en krijgt de maan een oranje tint!
Als de maan daarentegen recht boven ons staat, hoeft haar licht niet door zoveel luchtdeeltjes te reizen en kunnen de blauwe golflengtes onze ogen bereiken.
De maanillusie: How to see through it
Geloof je je ogen niet?
-
Zoek een papieren koker, zoals die voor papieren handdoekjes.
-
Doe één oog dicht en kijk door de koker naar de vergrote maan. Ze ziet er normaal uit.
-
Doe nu het oog in de koker dicht en open je andere oog. De Maan lijkt weer groot.
-
Bekijk de Maan met de buis wanneer deze hoog staat en nogmaals wanneer deze laag aan de hemel staat. De Maan zal beide keren even groot lijken.
Wanneer komt de Maan op? Raadpleeg de maansopkomst/ondergang-calculator van de Almanac en voer uw postcode in!
En hier is een handig trucje om te weten “Wanneer komt de maan vandaag op”.