Zou het gebruik van de Oxford-komma (ook bekend als de “seriële komma”) een vereiste moeten zijn? Dit is een van de meest verhitte discussies op het gebied van grammatica van dit moment. Dit debat wordt niet alleen gevoerd door schrijvers, maar ook door grote instellingen. Er is zelfs een Twitter-account gewijd aan het vragen aan beroemdheden over hun keuze om de Oxford-komma te gebruiken (of niet), @CelebrityOxford. Margaret Atwood, de bekende schrijfster en literatuurcritica, heeft daar onlangs haar gedachten over het onderwerp bekendgemaakt.
Wat is nu precies die omstreden interpunctie?
De Oxford-komma is de laatste komma in een reeks items in een opsomming vóór een voegwoord, meestal “en” en soms “of.”
Voorbeelden:
Breng me alsjeblieft mijn jas, sneeuwlaarzen en handschoenen.
Ik wil graag moderne kunst bekijken, gaan kajakken, of tijd met mijn gezin doorbrengen.
Een korte geschiedenis
Een paar jaar geleden ontdekte onderzoeker Jasso Lamberg dat de Oxford English Dictionary in 1978 P. Sutcliffe noteerde als de eerste schrijver die de uitdrukking “Oxford-komma” gebruikte. Sutcliffe legt in zijn boeken echter uit dat de uitdrukking voor het eerst werd genoemd in grammaticaregels die meer dan honderd jaar geleden door F. Howard Collins werden geschreven. En Collins gaf toe dat hij het idee om de regels rond de Oxford komma te codificeren kreeg uit brieven die Herbert Spencer aan hem schreef. Herbert Spencer was een manusje-van-alles tijdgenoot van Charles Darwin, en was ook de persoon die echt op de proppen kwam met de uitdrukking “survival of the fittest”.
Argumenten voor het gebruik van de Oxford Komma
Oxford University Press en de Chicago Manual of Style houden vast aan het gebruik van de Oxford komma, net als veel onderzoekers, schrijvers in de academische wereld, en een verscheidenheid aan andere gerenommeerde publicaties. Waarom gebruiken zij de komma? Veel voorstanders van de Oxford-komma beweren dat ze die gebruiken omdat ze efficiënt en duidelijk zijn, verwarring tegengaan en het lezen vergemakkelijken.
Bekijkt u het volgende voorbeeld eens.
Met de Oxford-komma: Ik wil graag appel-, frambozen-, bosbessentaarten en perziktaarten maken voor het festival.
Zonder de Oxford-komma: Ik zou graag appel-, frambozen- en bosbessentaarten en perziktaarten maken voor het festival.
Het voorbeeld met de Oxford-komma onderscheidt de drie verschillende smaken taarten, terwijl het voorbeeld zonder de komma slechts twee smaken taarten onderscheidt. Aan de hand van dit voorbeeld kun je zien hoe de Oxford-komma soms van pas kan komen. Maar betekent dat ook dat hij altijd moet worden gebruikt?
Argumenten tegen het gebruik van de Oxford Komma
Het AP Stylebook vindt de Oxford Komma onbelangrijk, en veel journalisten zijn het ermee eens dat ze hem niet hoeven te gebruiken. Waarom gebruiken ze hem niet? Veel tegenstanders van de Oxford-komma beweren dat een stuk tekst er pretentieus en stoffig door gaat klinken, en dat het dingen onoverzichtelijk en overbodig kan maken. Veel uitgevers van tijdschriften wijzen het gebruik ervan ook af, omdat zinnen vol komma’s kostbare ruimte op de pagina innemen. Velen vinden ook dat als er voldoende voegwoorden in zinnen worden gebruikt, er eigenlijk geen komma nodig is.
Bedenk het volgende voorbeeld.
Met de Oxford-komma: Bob beweerde dat hij naar de kerk ging, naar de markt, en toen naar huis.
Zonder de Oxford-komma: Bob beweerde dat hij naar de kerk ging, naar de markt en daarna naar huis.
Maakt het echt een verschil of de Oxford-komma in deze zin is opgenomen? Verandert het iets aan de betekenis? Waarschijnlijk niet. Maar betekent dat dat we helemaal moeten afzien van het gebruik van de Oxford-komma?
Eindoordeel
Volgens deze nuttige TEDEd-video moet de Oxford-komma volgens de gangbare wijsheid worden gebruikt als dat de schrijver en de lezer helpt verwarring te voorkomen. En de schrijver moet ook consequent zijn in het gebruik van Oxford-komma’s in een heel stuk tekst. Hij moet de komma niet naar eigen goeddunken gebruiken. Anderen vinden dat het afhangt van wat je schrijft. Als je een diepgaand onderzoeksartikel schrijft, is het misschien beter om de Oxford-komma te gebruiken. Maar als je een kort artikel schrijft over lijmsoorten, kun je er waarschijnlijk van afzien.
Als je tegen het gebruik van de Oxford-komma bent, kun je misschien eerst denken aan een recente rechtszaak waarin het vonnis draaide om een problematisch stukje interpunctie. Ongeveer 10 miljoen dollar aan onbetaalde overuren werd eerder dit jaar toegekend aan chauffeurs van Oakhurst Dairy omdat er geen Oxford-komma was gebruikt in een document waarin de activiteiten werden beschreven die waren vrijgesteld van het ontvangen van overwerkvergoeding.
In het document stond:
“Het inblikken, verwerken, conserveren, invriezen, drogen, op de markt brengen, opslaan, verpakken voor verzending of distributie van:
Landbouwproducten;
Vlees- en visproducten; en
Bederfelijke voedingsmiddelen”
Merk op dat de Oxford-komma ontbreekt na “verzending”. Omdat de komma ontbrak, oordeelde de rechter dat het niet duidelijk was dat distributiegerelateerde activiteiten ook waren vrijgesteld.
De waarheid is dat of je van de Oxford-komma houdt of hem veracht, en of je hem gebruikt of niet, waarschijnlijk afhangt van wie je geleerd heeft hoe je interpunctie moet gebruiken. Als zuster Mary je op de grammaticaschool altijd de seriële komma liet gebruiken, dan doe je dat waarschijnlijk tot op de dag van vandaag nog steeds, ook al heb je het niet in de gaten. Als uw eerste redacteur echter een inzinking kreeg telkens wanneer u de Oxford-komma gebruikte, dan vermijdt u die waarschijnlijk als de pest.