SchilderijEdit
De Schreeuw (Noors: Skrik) is de populaire naam die is gegeven aan elk van vier versies van een compositie, gemaakt als zowel schilderijen als pastels, door de expressionistische kunstenaar Edvard Munch tussen 1893 en 1910. Der Schrei der Natur (De schreeuw van de natuur) is de titel die Munch gaf aan deze werken, die allemaal een figuur tonen met een gekwelde uitdrukking tegen een landschap met een tumultueuze oranje lucht. Arthur Lubow heeft De Schreeuw omschreven als “een icoon van de moderne kunst, een Mona Lisa voor onze tijd.”
MusicEdit
In de muziek zijn er lange tradities van schreeuwen in rock, punkrock, heavy metal, rock and roll, en emo muziek. Zangers ontwikkelen verschillende technieken om te schreeuwen, wat resulteert in verschillende manieren van schreeuwen. In rock- en metalmuziek ontwikkelen zangers zeer veeleisende gutturale en gegromde klanken.
Gillen wordt ook overwegend gebruikt als esthetisch element in “cante jondo”, een zangstijl in de flamenco. De naam van deze stijl wordt vertaald als “diep zingen”. De oorsprong van de flamenco en ook van zijn naam is nog steeds niet duidelijk. Flamenco is verwant aan de muziek van de zigeuners en zou zijn ontstaan in Andalusië in Spanje. In cante jondo, dat is een onderafdeling van de flamenco, die als ernstiger en diepgaander wordt beschouwd, wordt de zanger teruggebracht tot de meest rudimentaire uitdrukkingsmethode, namelijk de schreeuw en de kreet. Ricardo Molima, een Spaanse dichter, schreef: “Flamenco is de oerschreeuw in zijn primitieve vorm, van een volk verzonken in armoede en onwetendheid. Het oorspronkelijke flamencolied zou je dus kunnen omschrijven als een soort zelftherapie.”
David N. Green, musicus, schrijver en componist, schreef in 1987 een essay over musici die schreeuwen als zangtechniek in de muziek gebruiken. Hij maakt onderscheid tussen de harmonische schreeuw die betrekking heeft op de harmonie van de muziek en componenten van tonaliteit heeft, de echte schreeuw die atonaal is, de lyrische schreeuw die verband houdt met de tekst van het lied en de pure schreeuw die dat niet is. De harmonische schreeuw is de schreeuw die nog zeer helder is en een welomschreven toonhoogte heeft en die, volgens Green, eigenlijk met een nepschreeuw kan worden verwant; omdat hij geen grote verstoring heeft, de lyrische schreeuw die verband houdt met woorden, meestal vloeken en de zuivere schreeuw of de ware schreeuw, die in dit geval ook de echte schreeuw of de oerschreeuw kan worden genoemd.
Schreeuw in de muziek kan ook op andere manieren worden gezien dan alleen als een vocale handeling. Veel musici gebruiken de schreeuw als inspiratiebron voor hun spel met instrumenten. Dit wordt meestal weergegeven in een luide slag op de akkoorden van het instrument, in het geval van de instrumenten die akkoorden hebben, of een luide slaande noot, op de blaasinstrumenten.
GeluidskunstEdit
Pressure of the unspeakable is een radiofilmwerk van Gregory Whitehead. Het project begon in 1991 met de oprichting van het Institute of the Screamscape studies waar mensen via radio en televisie werden gevraagd een hot line te bellen en te schreeuwen. Whitehead merkt op: “Naast het omkaderen van het zenuwstelsel leverde het telefoon-microfoon-tape-recorder-radio circuit ook de sleutel voor de akoestische demarcatie van druk in het systeem: vervorming, de verstoring van digitale codes, pure onbeheersbare ruis. De schreeuw als een uitbarsting die de voorgeschreven circuits overschrijdt, als in staat tot het “opblazen” van communicatietechnologieën die niet zijn ontworpen voor zulke extreme en onuitsprekelijke betekenissen”.
Whitehead verzamelde langzaam een archief van schreeuwen dat werd gemonteerd en resulteerde in een theoretisch verhalende radiofilm. Allen S. Weiss merkt over zijn werk op dat “the screamscape lies beyond any possible determination of authenticity”. De kreten van de mensen zijn slechts uitingen die door hun anonimiteit een gevoel van saamhorigheid creëren.
TheaterEdit
Acteurs wordt vanaf het begin van hun carrière geleerd hoe ze op de juiste manier moeten schreeuwen. Ze leren hoe ze dat ongemakkelijke gevoel bij de luisteraar kunnen opwekken, zonder dat daar noodzakelijkerwijs een psychologische binding voor nodig is.
Antonin ArtaudEdit
Antonin Artauds’ laatste geschreven werk To have done with the judgment of god werd door hem opgenomen voor de Franse radio in 1947. Een dag voordat het zou worden opgenomen, verbood de directeur van de radio het om sterk anti-religieuze en anti-Amerikaanse redenen. Het stuk bestaat uit intensieve teksten met intermezzo’s van instrumentale en vocale geïmproviseerde geluiden en geschreeuw.Allen S. Weiss schrijft over Antonin Artaud’s schreeuw: “De schreeuw is de uitdrijving van een ondraaglijke, onmogelijke interne polarisatie tussen de krachten van het leven en de ontkenning van de dood, die tegelijkertijd schepping en vernietiging betekent en simuleert. De schreeuw, als een niet-materiële dubbelganger van uitwerpselen, kan zowel uitdrukking als uitdrijving zijn, een teken van geboorte, schepping en frustratie. De schreeuw is de desublimatie van spraak in het lichaam, in tegenstelling tot de sublimatie van het lichaam in betekenisvolle spraak”.
Het extreme karakter van de schreeuw heeft een levensgevaarlijk element dat staat voor de ontkenning van de dood. In het geval van Artaud, een persoon die altijd heel dicht bij de dood heeft gestaan en zichzelf zo noemt sinds hij sterke shocktherapieën heeft ondergaan, vertegenwoordigt de schreeuw precies deze grens tussen leven en dood, schepping en vernietiging, van het kunstwerk en van zichzelf.
Artauds schreeuwen hebben meestal te maken met woorden. De kleine intermezzo’s tussen de tekstgedeelten bevatten soms schreeuwen.
Performance artEdit
Marina Abramović gebruikte schreeuwen als element in verschillende performances: Samen met Ulay in AAA AAA, waar de twee tegenover elkaar staan en geleidelijk aan steeds harder schreeuwen terwijl ze steeds dichter bij elkaars gezicht komen, totdat ze allebei hun stem verliezen; Freeing the voice, waar Abramović met haar hoofd op haar kop blijft staan en schreeuwt tot ze geen stem meer heeft.