Non-kwaad-zijn (harmlessness). Geen kwaad willen aan enig levend wezen – zelfs niet aan enig levenloos voorwerp. Ahimsa gaat over de intentie, eerder dan over de handeling zelf. Het is een houding van universele welwillendheid.(1)
In het orthodoxe hindoeïsme
De hindoeïstische mysticus Patanjali schreef een geschrift dat de Yoga Sutra’s wordt genoemd, waarin hij yama’s (beperkingen, of wat men niet zou moeten doen) en niyama’s (voorschriften, of wat men wel zou moeten doen) uiteenzet. Ahimsa is de eerste van de yama’s. De Yoga Sutra’s zeggen dat wanneer ahimsa eenmaal onder de knie is, zelfs wilde dieren en woeste criminelen tam en ongevaarlijk zullen worden in onze aanwezigheid.
Traditioneel wordt ahimsa opgevat als dat een persoon niet mag doden. Daarom is vegetarisme zo wijdverbreid in India.(2) Sommige Hindoes geloven dat je niets mag doden of schaden, zelfs niet om je eigen leven te redden. (3)
De term werd in de moderne tijd populair gemaakt door Mahatma Gandhi. Door geweldloos verzet leidde hij India naar politieke emancipatie van Groot-Brittannië.(4)
De diepere betekenis van Ahimsa volgens Swami Kriyananda
“Ahimsa, juist begrepen, is het ultieme wapen; het verandert iemands vijand in een vriend, waardoor de mogelijkheid van verder conflict wordt uitgebannen. Bij de beoefening van yoga is het belangrijk te begrijpen dat in de aderen van alle schepselen hetzelfde leven stroomt.” – Swami Kriyananda
Waar Patanjali in wezen naar verwees, was de houding van de geest, in plaats van de letterlijke handelingen van het lichaam. Het is iemands houding die hem ofwel naar bevrijding kan leiden, of hem in grotere gebondenheid kan houden. Een houding van onschadelijkheid (en het uitvloeisel daarvan, een gevoel van universele welwillendheid) is wat wordt bedoeld met ahimsa.
Het principe van ahimsa moet op subtiele manieren worden begrepen, niet alleen in grove lijnen. Iemand op de geringste wijze schaden, zelfs door gebrek aan respect, zal zowel degene die de handeling verricht als degene die hem ontvangt schaden. De perfecte beoefening van ahimsa is dus zeer zeldzaam. Want hoewel niet veel mensen hun medemensen daadwerkelijk zouden doden, is het gebruikelijk dat mensen elkaar met boze woorden of met minachtende blikken te lijf gaan.(3)