Van Peter Pan tot Pocahontas.
Disney heeft te maken gehad met veel controverses over het afbeelden van inheemse Amerikaanse personages in hun mediaproducties. Het afbeelden van Indianen in kinderfilms, met name de Disney films Peter Pan (1953) en Pocahontas (1995) zijn niet alleen stereotiep, maar ook ontmenselijkend en vaak volledig onjuist.
Zowel Peter Pan als Pocahontas exploiteren de inheemse Amerikaanse cultuur en wijken zo ver af van de werkelijkheid dat zij de inheemse volken en hun unieke culturen in de Verenigde Staten ondermijnden. Hoewel zeer verschillend in hun onnauwkeurigheden, hebben de twee films waarschijnlijk generaties Amerikanen die met de films opgroeiden ervan overtuigd dat deze illustraties van de inheemse cultuur op feiten zijn gebaseerd.
De zelfbeelden van kinderen zijn vatbaar voor externe sturing en kritiek, en worden in het bijzonder beïnvloed door Hollywood mediaproducten. Stereotiepe en mogelijk racistische inhoud in kinderfilms is vooral schadelijk voor kinderen van alle etnische achtergronden.
Peter Pan belichaamt racistische sentimenten die de 20e eeuwse media teisterden. In deze film verblijven de inheemse Amerikanen in Neverland met de zeemeerminnen, elfjes en andere fantasiefiguren, waaruit blijkt dat de blanke man hun bestaan afwijst. Disney behandelt hen in wezen als karikaturale wonderen, en schildert de Blackfoot Indianen af als roodhuidig met scherpe, hoekige neuzen en zwarte voetafdrukken.
Twee van de blanke personages gebruiken zelfs racistische scheldwoorden in verwijzing naar de Indianen. Kapitein Haak zegt bijvoorbeeld: “Deze roodhuiden kennen dit eiland beter dan ik mijn eigen schip ken,” wanneer hij zijn kaart van Neverland leest en een plan probeert te bedenken om de schuilplaats van Peter Pan te vinden. In wezen is Kapitein Haak, die een scheepskapitein is en symbool staat voor een Europese ‘ontdekkingsreiziger’, van plan de inboorlingen uit te buiten om zijn blanke medevijand te verslaan.
John, de broer van Wendy en Michael, zingt, “we gaan vechten tegen de Indianen omdat hij het ons gezegd heeft,” een uitspraak die samenvat waarom blanke soldaten inheemse culturen verwoestten: omdat iemand van een hogere macht hen dat gezegd heeft. Later noemt hij de Indianen “behoorlijk woest”, en legt uit “de Indiaan is sluw maar minder intelligent…” vlak voordat ze gevangen worden genomen. Deze beschrijvingen zijn gangbare maatschappelijke veronderstellingen over Indianen, zelfs tot op de dag van vandaag.
Om de stereotypen op het niveau van racistische beschrijving te brengen, zijn het opperhoofd en de oudere vrouwen lelijk, dik, en bij sommigen ontbreken de tanden. Het opperhoofd draagt een hoofdtooi en is zo geabstraheerd dat hij nauwelijks op een mens lijkt. De inboorlingen spreken gebroken Engels en gebruiken zelfs gebarentaal als communicatiemiddel. Ze worden ook afgebeeld terwijl ze deelnemen aan een verscheidenheid van stereotype gedragingen, zoals drummen, zingen, leven in Tee Pees, “hoe” zeggen om elkaar te begroeten, en ten slotte het gebruik van de “Indian call.”
Pocahontas weerspiegelt een verschuiving in het beeld dat de media van de Amerikaanse Indianen schetsen, van racistische en discriminerende onwaarheden naar geromantiseerde vervormingen. Hoewel Pocahontas geen openlijk racisme bevat zoals Peter Pan, romantiseert de film ten onrechte de relatie tussen de Powhatan-stam en de vroege Engelse kolonisten.
Volgens A.H. Itwaru, wordt Pocahontas afgeschilderd als een “Indiaanse prinses, meisjesachtig, ingetogen en diep toegewijd aan een blanke man,” terwijl ze waarschijnlijk ofwel te jong was om een dominante rol te spelen in de vroege Engelse relaties of een politiek belangrijke rol vervulde “als tolk en ambassadeur van haar stam.” Het concept van een “Indiaanse Prinses” is een status aanduiding gecreëerd door blanke imperialisten, niet door Indiaanse samenlevingen.
De specifieke historische feiten van het leven van Pocahontas zijn omstreden en er zijn verschillende debatten over haar leeftijd, haar relaties met John Smith, haar loyaliteit aan haar stam/aan de Engelsen, en de voorwaarden van haar huwelijk met John Rolfe.
Historici zijn het er echter over eens dat Disney Pocahontas onnauwkeurig illustreert, omdat Irwaru ook de rol van “grootmoeder-geest-wilgenboom” bespreekt, met als argument dat haar teksten in de film zijn gevormd door het geromantiseerde beeld dat de meeste Amerikanen hebben van de vroege relaties tussen blanken en Indianen.
De grootmoeder-wilg zegt tegen Pocahontas dat ze achter de “onstuimige Engelsman” aan moet gaan in plaats van achter de man die haar vader voor haar heeft uitgekozen, wat Itwaru beschouwt als “een schending van de inheemse kennis en wijsheid en als een ondermijning van de inheemse culturele gebruiken.”
Er is maar weinig bekend over de religieuze praktijken van de Powhatan stam, wat de creatie van een geestenwilgboom die gunstig is voor Europeanen des te vernederender maakt.
De uiterst beledigende en vernederende stereotypen die zowel in Peter Pan als in Pocahontas zijn verwerkt, tonen het gebrek aan gevoeligheid in de Amerikaanse cultuur voor de Amerikaans-Indiaanse cultuur. Van de opname van eenvoudige generalisaties tot historische onjuistheden en het gebruik van beledigende racistische scheldwoorden, de kinderfilmindustrie is niet vrijgesteld van de alomtegenwoordige aard van het racisme en de xenofobie jegens de inheemse Amerikanen in de Verenigde Staten.