/Film

(Welkom bij The Movies That Made Star Wars, een serie waarin we de films en televisie-eigenschappen verkennen die George Lucas’ iconische universum hebben geïnspireerd. In deze editie: De klassieke Kurosawa-film The Hidden Fortress.)

Wanneer mensen het hebben over de cinematografische invloeden van Star Wars, zal de eerste film die uit de meeste monden komt Flash Gordon zijn. De tweede is echter bijna altijd Akira Kurosawa’s klassieker The Hidden Fortress uit 1958. Deze film vertelt het verhaal van Japanse boeren die proberen te ontsnappen aan een oorlog tussen provincies en hulp krijgen van een generaal en een prinses die op de vlucht zijn. Hoewel er lijnen en shots rechtstreeks uit The Hidden Fortress zijn overgenomen die hun weg vonden naar A New Hope, groeide de legende over hoe invloedrijk de film werkelijk was op de eerste Star Wars films. Ik vind dat de interessantere parallellen in de prequels naar voren komen. De film is zonder twijfel een van Kurosawa’s meesterwerken, een ademloze avonturenfilm versmolten met hart en humor. Het was ook de eerste film die hij in anamorfisch formaat draaide, waarmee hij een geheel nieuw uiterlijk voor zijn films inluidde. En hoewel George Lucas de invloed op Star Wars onderschat, valt niet te ontkennen dat de impact onuitwisbaar was.

The Worm’s Eye View

Als je The Hidden Fortress en A New Hope achter elkaar zou bekijken (wat ik aanraad, het is een verrukkelijke ervaring), is er geen discussie mogelijk dat er duidelijke verbanden zijn tussen de films. De meest opvallende en voor de hand liggende is misschien wel het gezichtspunt van de personages. The Hidden Fortress begint met een paar boeren, Tahei en Matashichi (Minoru Chiaki en Kamatari Fujiwara), die proberen te ontsnappen aan een oorlog waar ze niets mee te maken hebben. Zij zijn de twee laagste personages in dit universum en hebben de meeste problemen in de wereld met de minste macht. De manier waarop ze gefilmd zijn en de dialoog die ze voeren werd rechtstreeks in A New Hope opgenomen in de vorm van Artoo-Detoo en See-Threepio. In 2001 zat George Lucas met de Criterion Collection om juist hierover te praten:

“Wat me echt intrigeerde was het feit dat het verhaal werd verteld vanuit de twee laagste personages. Ik besloot dat dat een mooie manier zou zijn om het Star Wars-verhaal te vertellen… Dat was de sterkste invloed. Het feit dat er een prinses was die door de vijandelijke linies probeerde te komen was meer toeval dan iets anders. In mijn film is de prinses meer een soort van stand-and-fight prinses. In het begin, in een van de eerste concepten, had ik een beetje meer van haar en een Jedi, een oudere Jedi, die probeerden te ontsnappen, maar toen evolueerde het in het verhaal van Luke.”

Het is waar dat eerdere versies van het Star Wars script een Jedi Knight bevatten die veel actiever en ouder was in het verhaal, meer zoals Toshiro Mifune’s General Makabe in The Hidden Fortress. Als je de kladversie van het originele Star Wars scenario en de behandelingen volgt, zie je dat bij elke revisie steeds minder van Hidden Fortress werd overgenomen, waarbij de vroegste versies de meeste gelijkenis vertoonden met de film.

Filmmakerstechnieken

Ook al heeft George Lucas veel van de invloed van The Hidden Fortress uit het script van A New Hope gehaald, het uiterlijk van de Kurosawa klassieker heeft invloed gehad op de visuele stijl van Star Wars. Omdat The Hidden Fortress een samoerai film is die zich afspeelt in het verleden, zou je verbaasd kunnen zijn dat George Lucas visuele technieken rechtstreeks uit de jidaigeki film heeft gehaald en ze in een sterrenstelsel ver, ver weg heeft neergezet.

Het eerste wat je opvalt is dat The Hidden Fortress en Star Wars vergelijkbare overgangen hebben. Opnamen gaan over van de ene in de andere en maken gebruik van de beweging van de actie in een frame om dit te doen. Deze wipes worden geassocieerd met Star Wars, maar ze zijn afkomstig van Kurosawa. Omdat Kurosawa de techniek gebruikte voor een periodefilm, leek het Lucas een logische keuze voor zijn pseudo-periodefilm.

Je zult ook zien dat George Lucas soms de lenzen en bewegingen van bepaalde shots spiegelt om een kinetische energie in bepaalde sequenties te creëren. In The Hidden Fortress is er een scène waarin generaal Makabe te paard aanvalt, met hoge snelheid over een pad rijdt en andere samoerai uitschakelt. Met de lange lenzen die gebruikt zijn om de scène te filmen, blijft Mifune’s personage in beeld, maar de achtergrond achter hem is een waas van beweging. Daardoor lijkt hij veel sneller te bewegen dan waarschijnlijk het geval was en die extra beweging in het shot voegt kinetische energie toe aan elke snede. Lucas leende deze visuele look voor de loopgravenloop. De twee scènes naast elkaar bekijken is eigenlijk verbluffend omdat ze zo op elkaar lijken. Niet alleen vanwege dezelfde techniek, maar de loopgraaf van de Death Star is in wezen zwart-wit, net als The Hidden Fortress en het effect is hetzelfde.

Het is altijd een interessante oefening om terug te gaan en de bronnen te vinden van het visuele vocabulaire dat George Lucas leerde en The Hidden Fortress is een belangrijke steen van Rosetta.

A Handmaiden’s Tale

Lucas zou The Hidden Fortress niet vergeten toen hij zijn zinnen zette op andere films in de Star Wars-saga. Hier en daar vind je kleine visuele hoogstandjes, waarvan een van de opvallendste het shot is van Obi-Wan Kenobi die op de helling van Padme’s schip staat en naar Anakin kijkt voor hun noodlottige gevecht op Mustafar. Het is gekadreerd en geënsceneerd identiek aan een shot van Toshiro Mifune in de eerste delen van The Hidden Fortress.

Misschien is The Phantom Menace wel de Star Wars-film die het meest overeenkomt met The Hidden Fortress. Als je de premisse van de twee films vergelijkt, is de gelijkenis veel treffender dan bij A New Hope. Een wijze generaal (Mifune en Liam Neeson) probeert vijandelijk gebied te ontvluchten om een jonge prinses (Misa Uehara en Natalie Portman) in veiligheid te brengen, zodat zij haar volk kan redden. Onderweg zijn er personages en situaties die doen denken aan The Hidden Fortress, maar de meest directe invloed zou zijn in het gebruik en de opoffering van dienstmaagden.

Dit gebruik van dienstmaagden als dubbelgangers dat overheerst op het oppervlak van The Hidden Fortress wordt herhaald in The Phantom Menace met het gebruik van Sabe’s personage (Keira Knightly) en de opoffering van prinses Yuki’s dienstmaagd wordt herhaald in Attack of the Clones met Corde.

Hoewel Padme een “stand-and-fight” koningin is zoals haar dochter dat als prinses was, zijn de verhaalfeelings tussen de prequels en The Hidden Fortress onmiskenbaar.

The Hidden Fortress

The Hidden Fortress zou wel eens de perfecte Kurosawa-film kunnen zijn om iemand de weg van de Japanse cinema te doen inslaan. Met zijn van John Ford overgenomen westerse vertelstijl, adembenemende actie, serieus drama, hilarische komedie en adembenemend tempo is het een makkelijke film om van te genieten, zelfs als je niet het type bent dat veel van dit soort films kijkt.

The Hidden Fortress is momenteel verkrijgbaar via de Criterion Collection en beschikbaar om te streamen op hun kanaal. Als je deze film nog niet hebt gezien, dan is dit het moment.

Cool Posts From Around the Web: