Gouden Horde, ook Kipchak Khanaat genoemd, Russische benaming voor de Ulus Juchi, het westelijke deel van het Mongoolse rijk, dat bloeide van het midden van de 13e eeuw tot het einde van de 14e eeuw. De bevolking van de Gouden Horde was een mengeling van Turken en Mongolen, waarbij de laatsten over het algemeen de aristocratie vormden.
Het slecht afgebakende westelijke deel van het rijk van Genghis Khan vormde de territoriale begiftiging van zijn oudste zoon, Juchi. Juchi overleed zijn vader in 1227, maar zijn zoon Batu breidde het domein uit met een reeks briljante veldtochten, waaronder de plundering en het in brand steken van de stad Kiev in 1240. Op zijn hoogtepunt strekte het gebied van de Gouden Horde zich uit van de Karpaten in Oost-Europa tot de steppen van Siberië. In het zuiden grensde de Horde aan de Zwarte Zee, het Kaukasusgebergte en de Iraanse gebieden van de Mongoolse dynastie die bekend stond als de Il-Khans.
Batu stichtte zijn hoofdstad, Sarai Batu, aan de benedenloop van de rivier de Wolga. De hoofdstad werd later stroomopwaarts verplaatst naar Sarai Berke, dat op zijn hoogtepunt misschien 600.000 inwoners telde. De Horde werd geleidelijk geturksificeerd en geïslamiseerd, vooral onder hun grootste khan, Öz Beg (1312-41). De Turkse stammen concentreerden zich op de veeteelt in de steppen, terwijl hun onderdanen, Oost-Slaven, Mordvijnen, Grieken, Georgiërs en Armeniërs, een bijdrage leverden. De Russische vorsten, vooral die van Moskou, kregen al snel de verantwoordelijkheid voor het innen van de plaatselijke tribuutgelden. De Horde dreef uitgebreide handel met de mediterrane volkeren, vooral met hun bondgenoten in Mamlūk Egypte en de Genuezen.
De Zwarte Dood, die toesloeg in 1346-47, en de moord op de opvolger van Öz Beg markeerden het begin van het verval en de desintegratie van de Gouden Horde. De Russische vorsten behaalden een belangrijke overwinning op de Horde-generaal Mamai in de Slag bij Kulikovo in 1380. Mamai’s opvolger en rivaal, Tokhtamysh, plunderde en verbrandde Moskou in 1382 als vergelding en herstelde de heerschappij van de Horde over de Russen. Zijn macht werd echter gebroken door zijn voormalige bondgenoot Timur, die in 1395 het grondgebied van de Horde binnenviel, Sarai Berke verwoestte en de meeste geschoolde ambachtslieden uit de regio naar Centraal-Azië deporteerde, waardoor de Horde zijn technologische voorsprong op het herrijzende Moskou kwijtraakte.
In de 15e eeuw viel de Horde uiteen in verschillende kleinere khanaten, waarvan die van de Krim, Astrakan en Kazan de belangrijkste waren. Het laatste overgebleven overblijfsel van de Gouden Horde werd in 1502 door de Krimkhan vernietigd.