De belangrijkste functie van de gouverneur is het bewaren, beschermen en verdedigen van de grondwet en de wet, zoals opgenomen in zijn/haar ambtseed op grond van artikel 159 van de Indiase grondwet bij het beheer van de staatszaken. Al zijn/haar handelingen, aanbevelingen en toezichthoudende bevoegdheden (artikel 167 quater, artikel 200, artikel 213, artikel 355, enz.) ten aanzien van de uitvoerende en wetgevende lichamen van een staat dienen te worden gebruikt om de bepalingen van de grondwet ten uitvoer te leggen.In dit verband beschikt de gouverneur over veel verschillende soorten bevoegdheden:
- Uitvoerende bevoegdheden met betrekking tot administratie, benoemingen en verhuizingen,
- Wetgevende bevoegdheden met betrekking tot het maken van wetten en de wetgevende macht van de staat, dat wil zeggen de wetgevende vergadering van de staat (Vidhan Sabha) of de wetgevende raad van de staat (Vidhan Parishad),
- Discretionaire bevoegdheden die naar goeddunken van de gouverneur worden uitgeoefend
Uitvoerende bevoegdheden
De grondwet verleent de gouverneur alle uitvoerende bevoegdheden van de deelstaatregering. De gouverneur benoemt de minister-president, die de steun heeft van de meerderheid van de wetgevende vergadering van de deelstaat. De gouverneur benoemt ook de andere leden van de Raad van Ministers en verdeelt de portefeuilles onder hen op advies van de gouverneur.
De Raad van Ministers blijft aan de macht zolang de gouverneur dat wenst, maar in de praktijk betekent dit het genoegen van de meerderheid in de Wetgevende Vergadering. Zolang de meerderheid in de wetgevende vergadering van de deelstaat de regering steunt, kan de ministerraad niet worden ontslagen.
De gouverneur benoemt de eerste minister van een deelstaat. Hij benoemt ook de advocaat-generaal en de voorzitter en leden van de State Public Service Commission. Daarnaast wordt ook de Staatscommissaris voor de verkiezingen door de gouverneur benoemd (die echter door de president wordt ontslagen). De president raadpleegt de gouverneur bij de benoeming van rechters van de hoge gerechtshoven en de gouverneur benoemt de rechters van de districtsrechtbanken. Alle administraties worden op zijn of haar naam gevoerd, hij of zij heeft ook de bevoegdheid om personeel te benoemen voor zijn of haar ambtstermijn in klasse één en klasse vier volgens de grondwet van India.
De gouverneur van de deelstaat is uit hoofde van zijn of haar ambt ook de rector van de meeste universiteiten in de deelstaat. De waardigheid en onpartijdigheid van het ambt van kanselier plaatst de gouverneur in een unieke positie wat betreft de bescherming van de autonomie van de universiteiten en het behoeden van deze voor ongepaste politieke inmenging. Als rector van de universiteit treedt de gouverneur tevens op als voorzitter van de senaat. De gouverneur heeft de bevoegdheid om elk onderdeel van de universiteiten en de aangesloten hogescholen te inspecteren en op grond van de resultaten van het onderzoek maatregelen te nemen. De Gouverneur benoemt een sollicitatiecommissie voor de benoeming van Vice-Kanselier. De gouverneur verleent machtiging tot het verlenen van graden en tot het intrekken van graden of onderscheidingen, beide op aanbeveling van de senaat. De gouverneur keurt door de Senaat goedgekeurde statuten goed of af en benoemt docenten van de universiteit op aanbeveling van de respectieve commissies.
Wetgevende bevoegdheden
Het staatshoofd roept de zittingen van beide kamers van de staatswetgevende macht bijeen en kondigt deze af. De gouverneur kan zelfs de wetgevende macht ontbinden. De gouverneur kan zelfs de wetgevende vergadering van de deelstaat ontbinden. Deze bevoegdheden zijn formeel en de gouverneur moet zich bij de uitoefening ervan houden aan het advies van de ministerraad onder leiding van de gouverneur.
De gouverneur huldigt de wetgevende vergadering van de deelstaat in door deze toe te spreken na de parlementsverkiezingen en ook aan het begin van de eerste zitting van elk jaar. Een wetsvoorstel dat door de deelstaatregeringen is aangenomen, kan pas wet worden als de gouverneur zijn instemming verleent. De gouverneur kan een wetsvoorstel, als het geen geldwet is, voor heroverweging terugsturen naar de wetgevende macht. Als de wetgever het wetsvoorstel echter voor de tweede keer naar de gouverneur terugzendt, moet de gouverneur ermee instemmen. De gouverneur heeft de bevoegdheid om bepaalde wetsontwerpen voor te behouden aan de president.
Wanneer de nationale wetgevende macht niet in zitting is en de gouverneur het noodzakelijk acht dat er een wet komt, dan kan de gouverneur verordeningen uitvaardigen. Deze verordeningen worden voorgelegd aan de wetgevende macht van de staat tijdens de volgende zitting. Zij blijven geldig gedurende ten hoogste zes weken vanaf de datum waarop de wetgevende macht opnieuw bijeenkomt, tenzij zij eerder worden goedgekeurd.
De gouverneur is op grond van artikel 192 bevoegd een lid van een kamer van de staatswetgevende macht te ontzetten wanneer de verkiezingscommissie aanbeveelt dat de wetgever niet langer voldoet aan de bepalingen van artikel 191.
Op grond van de artikelen 165 en 177 kan de gouverneur de advocaat-generaal verzoeken de beraadslagingen van beide kamers van de wetgevende macht van de staat bij te wonen en hem in voorkomend geval van onwettig functioneren in kennis te stellen.
Financiële bevoegdhedenEdit
De gouverneur zorgt ervoor dat het jaarlijkse financiële overzicht, dat wil zeggen de staatsbegroting, aan de wetgevende macht van de staat wordt voorgelegd. Voorts mag geen subsidie worden aangevraagd dan op zijn aanbeveling. Hij kan ook voorschotten verstrekken uit het Fonds voor onvoorziene uitgaven van de staat om onvoorziene uitgaven te dekken. Bovendien vormt hij de Staatscommissie voor Financiën.
Discretionaire bevoegdhedenEdit
De gouverneur kan van deze bevoegdheden gebruik maken:
- Wanneer geen enkele partij een duidelijke meerderheid haalt, heeft de gouverneur de discretionaire bevoegdheid om een kandidaat voor het ambt van eerste minister te kiezen die zo snel mogelijk een meerderheidscoalitie samenstelt.
- Hij kan het presidentschap opleggen.
- Hij brengt op eigen initiatief of op aanwijzing van de president verslag uit aan de president over de staatszaken.
- Hij kan zijn instemming aan een wetsvoorstel onthouden en het ter goedkeuring naar de president sturen.
- Tijdens de noodtoestand volgens artikel 353 kan hij het advies van de ministerraad terzijde schuiven als de president hem daartoe uitdrukkelijk toestemming heeft gegeven.