Terwijl ik dit schrijf, heeft de Inlichtingencommissie van het Huis gestemd voor goedkeuring van het onderzoeksrapport van de commissie naar afzetting, volgens strikte partijlijnen. Alle 13 Democraten in de commissie hebben “ja” gestemd; alle negen Republikeinse commissieleden hebben “nee” gestemd. Deze partijverdeling is niet ongebruikelijk of onvoorspelbaar, maar weerspiegelt de diepe partijdigheid die een van de bepalende aspecten is van onze huidige Amerikaanse samenleving.
Ik gebruik hier expres de woorden “Amerikaanse samenleving” in plaats van “Amerikaanse politiek”. We weten dat de persoonlijke partijdige identiteit van invloed is op iemands mening over een groot aantal beleidskwesties, en natuurlijk is partijdigheid de bepalende factor voor de mening van mensen over hun politieke leiders. Maar recente analyses van Gallup tonen aan hoezeer onze politieke identiteit vandaag de dag deel uitmaakt van onze opvattingen over een groot aantal andere aspecten van het leven, die vaak niet direct met politiek te maken hebben. De persoonlijke politieke identiteit beïnvloedt onder meer de mening over de gezondheidszorg in de natie, hoe men de economie ziet, de algemene tevredenheid over de gang van zaken in de natie, de mening over de veiligheid van de scholen in de natie, de bezorgdheid over massa-schietpartijen, de tevredenheid over het werk, de mening over de toestand van het milieu en de mening over de eigen persoonlijke levenssituatie.
De invloed van politieke partijdigheid lijkt toe te nemen. Zoals mijn collega Jeff Jones heeft gedocumenteerd, is het verschil tussen de goedkeuring van president Donald Trump door Republikeinen en Democraten het grootste dat Gallup ooit heeft gemeten voor een president, en overschaduwt het de reeds hoge polarisatie gemeten in goedkeuring van president Barack Obama.
Pew Research rapporteerde onlangs over de mening van Amerikanen over de tegenpartij, en concludeerde dat “het niveau van verdeeldheid en vijandigheid – inclusief negatieve gevoelens onder partizanen jegens de leden van de tegenpartij – alleen maar is verdiept.”
Een belangrijk overzicht van academisch onderzoek door journalist Thomas Edsall vorig jaar benadrukte de mate waarin de politieke polarisatie in toenemende mate een emotioneel negatieve toon heeft aangenomen. Zoals Edsall opmerkt: “Vijandigheid tegenover de oppositiepartij en haar kandidaten heeft nu een niveau bereikt waarop afkeer de kiezers meer motiveert dan loyaliteit,” en “De toenemende kracht van partijdige antipathie – ‘negatieve partijdigheid’ – heeft de politiek radicaal veranderd. Boosheid is het belangrijkste instrument geworden om kiezers te motiveren.”
Er zijn enkele voordelen van de toegenomen politieke polarisatie
Is deze steeds grotere invloed van de partij als een belangrijk en bepalend aspect van de manier waarop Amerikanen naar de wereld om hen heen kijken goed of slecht? Zoals met bijna al deze vragen het geval is, is het antwoord complex.
Er zijn enkele voordelen voor individuen en de samenleving verbonden aan politieke polarisatie en conflicten tussen tegengestelde standpunten. Zoals we weten, voorzagen de Founding Fathers dat er conflicten zouden ontstaan tussen facties in onze samenleving en zij hebben de drie takken van onze federale regering ingesteld om daarmee om te gaan. Als er goed mee wordt omgegaan, is de kans groter dat er optimale oplossingen uit de bus komen wanneer alles aan een sceptische analyse wordt onderworpen. (In dezelfde lijn definieert miljardair Ray Dalio dit proces van voortdurend in vraag stellen als de zoektocht naar “radicale waarheid” en beweert dat het een geheim is voor zijn zakelijk succes.)
Plus, een sterke emotionele loyaliteit aan iemands politieke en ideologische referentiegroep kan aanzienlijk positieve effecten hebben voor individuen, die betekenis en doel in het leven krijgen van sociale solidariteit met een in-group terwijl ze tekeer gaan tegen dreigende vijanden. Partijdige “wij tegen zij”-perspectieven zijn voor veel mensen cognitief gemakkelijker te hanteren dan complexe benaderingen van kwesties en situaties waarin wordt geprobeerd rekening te houden met meerdere plussen en minnen.
En wat belangrijk is, er zijn reële economische voordelen voor bedrijven die kunnen profiteren van en munt slaan uit het gedrag van emotioneel gedreven partizanen die versterking zoeken voor hun standpunten. Onder deze begunstigden: kabelnieuwsnetwerken, talkshow-hosts, uitgevers van boeken, bloggers en podcastproducenten. En natuurlijk winnen politici aan steun en een maximale opkomst wanneer hun kiezers emotioneel kunnen worden geactiveerd op basis van vermeende bedreigingen. Politieke adviseurs adviseren hun klanten dat een negatieve campagne vaak veel effectiever is dan een positieve campagne.
Significante kosten van politieke polarisatie
De huidige toename van partijgeest in de VS heeft echter ook significante schadelijke gevolgen. Het belangrijkste is dat polarisatie en partijconflicten leiden tot passiviteit, omdat “mijn manier of de snelweg”, ideologisch rigide mentaliteiten de kans verkleinen op het bereiken van het compromis dat de kern zou moeten vormen van het functioneren van wetgeving. (We zagen deze “vernietig het dorp om het te redden” mentaliteit de Amerikaanse regering stilleggen in 2013.)
Zoals ik al eerder heb besproken, betreurt het Amerikaanse publiek als geheel deze benadering van de politiek, en geeft het het Congres en zijn vermogen om binnenlandse en internationale problemen aan te pakken een zeer lage waardering (zelfs als het Amerikaanse publiek zelf in sommige opzichten deze politieke inactiviteit veroorzaakt door zijn eigen gepolariseerde houdingen).
We hebben ook te maken met de sociologische gevolgen van polarisatie en toenemende afkeuring van de eigen politieke tegenpool. Elke goed functionerende samenleving moet haar sociale instellingen ontwikkelen en in stand houden – de algemeen aanvaarde manieren waarop de samenleving de kernfuncties vervult die nodig zijn om te overleven.
Maar die overeenstemming lijkt af te nemen. Partijgenoten aan beide zijden zien instellingen in de V.S. steeds meer niet als nuttig en noodzakelijk, maar als onderdeel van een poging van de andere partij om voordeel te behalen en haar macht en filosofische standpunten te bestendigen. Liberalen en Democraten hebben tegenwoordig bijvoorbeeld minder vertrouwen in traditionele gezinsinstellingen, traditionele religieuze instellingen en het economisch systeem. Republikeinen hebben minder vertrouwen in het wetenschappelijk proces, het hoger onderwijs, de massamedia en de rol van de staat (regering).
Deze sceptische kijk op instellingen en sociale structuren leidt tot wantrouwen, woede en interne onderlinge strijd — en niet tot actiegerichte pogingen om problemen op te lossen en bedreigingen aan te pakken.
Wat ligt er in het verschiet?
Zoals gezegd is een gezonde scepsis over de manier waarop dingen in de samenleving functioneren vaak gerechtvaardigd. Maar onze samenleving moet blijven functioneren, en dat functioneren vereist een onderliggend akkoord over de legitimiteit van maatschappelijke instellingen. Dit geldt met name vandaag, nu er van alle kanten steeds meer externe bedreigingen komen voor onze samenleving en manier van leven, variërend van schurkenstaten tot terroristen en van veranderingen in weer- en klimaatpatronen tot verschuivende wereldeconomieën en massaal instabiele bevolkingen.
Op een gegeven moment moet onze samenleving de interne conflicten die voortkomen uit verschillen in visie op de wereld, in evenwicht brengen met een bredere overeenstemming over hoe wij ons als samenleving aanpassen aan externe bedreigingen en maatschappelijke doelen bereiken. Wat is daarvoor nodig? Vermoedelijk hebben we leiders nodig die zich niet zozeer richten op het benutten en aanwakkeren van partijverschillen als wel op het kijken naar het grotere geheel. Dat is een moeilijke uitdaging, maar wel een waar het Amerikaanse publiek heel ontvankelijk voor zou kunnen zijn. Het is gewoonlijk gemakkelijker kritiek te leveren dan zich in te spannen om het eens te worden over oplossingen. Maar we zullen de komende jaren meer nadruk op het laatste moeten leggen, denk ik, als onze samenleving wil gedijen en overleven.