Je leeft voor anderen en past je aan de omstandigheden aan. Beetje bij beetje en zonder het te beseffen, val je in een beerput waar je niet meer uitkomt. Als je eenmaal de bodem hebt bereikt, wat doe je dan? Heb je genoeg energie om daar uit te komen? Wat is er gebeurd? Dit zijn enkele vragen die je jezelf stelt wanneer je je plotseling in een situatie bevindt waarin je psychisch uitgeput bent geraakt. In dat geval lijdt u wellicht aan het “Kokende Kikker Syndroom”.
Om beter te weten wat het is, beginnen we eerst met een fabel…
De kikker die geen idee had dat hij kookte
Volgens Oliver Clerc zal, wanneer we een kikker in een pan met koud water zetten en die langzaam beginnen te verwarmen, de kikker zijn temperatuur geleidelijk aan het water aanpassen op hetzelfde moment. Net wanneer het water het kookpunt bereikt, kan de kikker zijn temperatuur niet meer aanpassen en probeert hij eruit te springen.
Helaas is de kikker niet sterk genoeg om uit de pan te komen. Hij heeft al zijn energie verloren bij het aanpassen aan de watertemperatuur. Het resultaat is dat de kikker sterft aan de kook zonder dat hij de kans krijgt om te springen en zichzelf te redden.
De grote vraag die we ons nu moeten stellen is waaraan de kikker is gestorven: aan het kokende water of aan zijn onvermogen om te beslissen wanneer hij eruit moet komen?
Het is mogelijk dat als het water meer dan 50 °C had gekookt toen hij werd ondergedompeld, hij zonder aarzelen zou zijn gesprongen. Maar terwijl hij de temperatuur van het water verdroeg, dacht hij er niet over na wanneer hij eruit moest komen en veilig moest zijn.
Aanpassen aan de stille aftakeling
Met deze metafoor kunnen we verwijzen naar veel situaties die we in ons leven meemaken. We moeten ons inderdaad aanpassen aan de situaties en relaties die we tegenkomen, maar tot op een bepaald punt. We moeten leren beslissen wanneer we verder gaan en wanneer het tijd is om in en uit te springen.
Het probleem is dat mensen zich onbewust of bewust aanpassen aan schadelijke situaties door niet uit hun comfortzone te stappen. Op deze manier wordt verantwoordelijkheid vermeden en krijgen de omstandigheden of derden de schuld, waardoor we in de slachtofferrol worden geplaatst.
Wat zijn de gevolgen? We sluiten ons af en geven onszelf over aan onze behoeften, verlangens of emoties die onzichtbaar worden.
Dit gedrag van passiviteit en onderwerping wordt vaak verward met andere gezonde gedragingen, zoals empathie, liefde, acceptatie of innerlijke vrede. Angst, een laag gevoel van eigenwaarde, onzekerheid en berusting zijn houdingen die ons reactievermogen aantasten, ons verslechteren en subtiel en geleidelijk de controle over ons leven overnemen.
Tips om deze situaties te vermijden
- Ter eerste, respecteer jezelf en kom voor je rechten op. Het is misschien ingewikkeld, maar we moeten ons een tijdje ongemakkelijk voelen om onszelf te ontdekken en lief te hebben.
- Stel grenzen aan onszelf, op het werk en in elke andere situatie. We moeten “genoeg!” kunnen zeggen.
- Houd niet vast aan de hoop dat dingen zullen veranderen. Accepteer de realiteit zoals die is, zonder verwachtingen te scheppen of aan te nemen dat je mensen kunt veranderen, want dat kun je niet.
- Leer te onderscheiden wanneer het mogelijk is om flexibel te zijn naar omstandigheden en wanneer niet.
Als deze tips worden opgevolgd, zal ons emotioneel welzijn en onze waardigheid verbeteren en ons gevoel van eigenwaarde toenemen. Als je moeite hebt om dit op eigen kracht te doen, zoek dan hulp bij een therapeut en leun op de mensen die van je houden.