Infanticide

Infanticide: de schending van het Recht op Leven

Infanticide is een daad die rechtstreeks ingaat tegen het Recht op Leven van kinderen. Hoewel het vroeger vaker voorkwam, kunnen we vandaag de dag nog steeds gevallen tegenkomen van kindermoord, met name op meisjes (vrouwelijke infanticide).

Wat is infanticide?

Infanticide is de daad van het opzettelijk veroorzaken van de dood van een zeer jong kind (jonger dan 1 jaar).

In het verleden, en in veel samenlevingen, was het een wijdverspreide praktijk, toegestaan door verschillende culturen over de hele wereld. Tegenwoordig wordt het beschouwd als een onethische misdaad; maar het wordt nog steeds uitgevoerd.
In sommige culturen worden kinderen pas als mensen beschouwd als bepaalde ceremonies zijn uitgevoerd (naamgeving of knippen van het haar bijvoorbeeld). Kindermoord komt zelden voor als deze ceremonies eenmaal hebben plaatsgevonden, maar het doden van een kind daarvoor wordt niet gezien als moord.

Infanticide is meestal moeilijk aan te geven, omdat deze sterfgevallen in de meeste gevallen worden gedekt als doodgeboorten of omdat kinderen na de geboorte gewoon niet worden ingeschreven bij de burgerlijke stand.

Soorten kindermoord

Directe of actieve kindermoord

Directe of actieve kindermoord is het opzettelijk doden van de baby, door uitdroging of verhongering, verstikking of verwonding van het hoofd.

Indirecte of passieve infanticide

Indirecte of passieve infanticide begint met onvoldoende voeding, verwaarlozing of onzorgvuldig ouderschap, vooral wanneer de baby ziek wordt.

Soms is er, afhankelijk van de omstandigheden, geen duidelijk onderscheid tussen infanticide en abortus. Bij het Yanomami-volk in Brazilië bijvoorbeeld wordt de vrouw bij een ongewenste zwangerschap aangemoedigd om gedurende de zesde of zevende maand van haar zwangerschap te werken, waarna de foetus wordt gedood als deze na de geboorte tekenen van leven vertoont.

Oorzaken

Bevolkingscontrole

In veel samenlevingen, vooral in het verleden, werd kindermoord routinematig gebruikt als een manier om de bevolking te controleren en te reguleren. Het had vooral gevolgen voor vrouwelijke kinderen, want minder vrouwen betekende minder voortplanting (minder kinderen).

Ongewenste zwangerschappen

Ongewenste zwangerschappen zijn tegenwoordig de meest voorkomende oorzaak van kindermoord. Dit kan komen doordat vrouwen of gezinnen niet genoeg middelen hebben om voor hun kinderen te zorgen en doordat er in veel delen van de wereld geen toegang is tot moderne vormen van geboortebeperking of medische abortus. Veel vrouwen worden dus ongewenst zwanger, of ze willen gewoon een bepaald soort kind, met specifieke kenmerken, waarvan ze denken dat het in hun omstandigheden nuttiger kan zijn.

Een studie van Scheper-Hughes, gepubliceerd in 1992 en uitgevoerd in een sloppenwijk in Brazilië over een periode van 25 jaar, bracht een gemiddelde van 200 sterfgevallen per 1000 geboren kinderen aan het licht.

De meeste van deze sterfgevallen waren te wijten aan indirecte of passieve vormen van infanticide. Moeders gaven er de voorkeur aan dat hun kinderen snel, slim, actief en vroegrijp in hun ontwikkeling waren, en kinderen met tegengestelde kenmerken kregen geen medische zorg als ze ziek waren of kregen minder te eten dan hun broers en zussen, omdat ze werden beschouwd als minder geschikt voor het leven.

Een andere oorzaak van kindermoord die in verband wordt gebracht met ongewenste zwangerschappen kunnen buitenechtelijke geboorten zijn, wat betekent dat de zwangerschap niet het resultaat is van een door de samenleving erkend huwelijk. In sommige culturen zijn dergelijke geboorten zeer ongewenst, omdat zij een familie te schande kunnen maken.

Overtuigingen op grond van biologische oorzaken

In sommige samenlevingen wordt kindermoord nog steeds toegepast op grond van overtuigingen die zijn afgeleid van biologische oorzaken. In sommige gemeenschappen in Benin (Afrika) bijvoorbeeld worden kinderen met een handicap gedood, omdat aan hun geboorte negatieve magische effecten of kwade spreuken worden toegeschreven. Dezelfde overtuigingen gelden voor de geboorte van tweelingen en albinokinderen. Van tweelingen wordt soms alleen het tweede kind gedood of het wordt aan een andere familie gegeven (bijv. het Quijo-volk in Ecuador).

Vrouwelijke kindermoord

Vrouwelijke kindermoord is de meest voorkomende vorm van kindermoord, zowel tegenwoordig als in het verleden. Deze praktijk is vooral te wijten aan het feit dat in sommige culturen mannen als sociaal waardevoller worden beschouwd dan vrouwen. Bovendien houdt infanticide van vrouwen soms verband met de beheersing van de bevolking.

Zo bleek uit het VN-Wereldrapport over geweld tegen kinderen, dat werd uitgevoerd onder 1000 vrouwen in India, dat infanticide de oorzaak was van 41% van de sterfgevallen onder pasgeboren meisjes.

In China wordt kindermoord ook toegepast, voornamelijk als gevolg van het één-kind-beleid (hoewel dat al eerder bestond), dat bepaalt dat elk echtpaar slechts één kind mag krijgen. Veel ouders geven de voorkeur aan abortus vóór de geboorte, als ze weten dat het kind een meisje is. Bij mensen die deze mogelijkheid niet hebben, kan echter infanticide bij de geboorte worden uitgevoerd.

Deze praktijk druist rechtstreeks in tegen het Recht op Leven als gevolg van gendervooroordelen, en schendt vooral de Rechten van meisjes.

Vrouwelijke infanticide en abortussen hebben in sommige regio’s voor een grote ongelijkheid tussen de seksen gezorgd. In 2007 schatte een VN-rapport dat wereldwijd ongeveer 100 miljoen meisjes waren verdwenen, waarvan 80 miljoen in China en India. In de toekomst zou dit kunnen leiden tot een toename van de handel in meisjes of tot het dwingen van vrouwen om met meer dan één man te trouwen.