Net zoals we steeds meer horen over goede en slechte vetten, beginnen de dieetgoeroes het nu ook te hebben over goede en slechte koolhydraten.
In haar televisieshow beweerde Oprah Winfrey te zijn afgevallen door van slechte naar goede koolhydraten over te stappen. Ook veel dieetprogramma’s, zoals Body-for-Life, wijzen op de gezondheidsvoordelen van goede koolhydraten. Maar bestaan er echt goede en slechte koolhydraten?
“Sommige koolhydraten zijn beter dan andere, maar het is niet zo dat de ene koolhydraat ‘goed’ is en de andere ‘slecht’,” zegt Jack Alhadeff, PhD, hoogleraar biochemie aan de Lehigh University in Bethlehem, Pa.
“Als je eet om direct energie te krijgen voor lichamelijke activiteit, werken simpele koolhydraten — pasta, wit brood, bewerkte granen, en dergelijke — goed. Als iemand zwaar is of zijn gewicht wil beheersen, is het slim om te kiezen voor vezelrijke koolhydraten.”
Waarom? Omdat alle koolhydraten worden afgebroken tot suiker, of glucose, dat de brandstof van het lichaam is. Koolhydraten met weinig vezels worden snel afgebroken. Voedingsmiddelen met koolhydraten die in vezels zijn opgesloten, hebben meer tijd nodig om af te breken. De snelheid waarmee dit gebeurt kan worden weergegeven op wat voedingsdeskundigen de glycemische index noemen.
Voedingsmiddelen die hoog op de glycemische index staan, worden snel omgezet in glucose. Maar die snelheid kan een piek veroorzaken in het niveau van het hormoon insuline, dat het lichaam nodig heeft om glucose te verwerken tot lichamelijke energie. Voedingsmiddelen die laag op de index staan — zoete aardappelen, bruine rijst, bladgroenten, vetvrije melk — worden langzaam afgebroken en resulteren in lagere insuline-niveaus.
“Tenzij je een diabeet bent, is de glycemische index misschien niet zo belangrijk,” zegt Alhadeff, die eraan toevoegt dat aangezien de meesten van ons een verscheidenheid aan voedingsmiddelen eten tijdens een maaltijd, de nauwkeurigheid van de index twijfelachtig kan zijn.
Maar hoe zit het met het idee dat glucose uit voedsel met een hoge index eerder wordt opgeslagen als vet?
“De wetenschappelijke literatuur is heel duidelijk dat het eten van koolhydraten die zijn ingebed in plantaardige cellulose — complexe koolhydraten — altijd beter is,” zegt Nagi Kumar, PhD, directeur klinische voeding aan het Moffitt Cancer Center en hoogleraar menselijke voeding aan de Universiteit van Zuid-Florida in Tampa. “Maar de redenen dat het beter is, zijn niet omdat het op de een of andere manier de vetopslag vermindert of verandert.