Als u wel eens sushi hebt gegeten, bent u wellicht bekend met de geruchten dat u kwikvergiftiging kunt oplopen als u er te veel van eet. Zwangere vrouwen wordt geadviseerd geen trek te hebben in pittige tonijnrolletjes, want
Het moet wel gevaarlijk zijn om te veel van een bepaalde vissoort te eten, toch? Nou, een beetje. Kwikvergiftiging, en de angst ervoor, is doorspekt met misvattingen, deels omdat het metaal in verschillende vormen voorkomt en dus op verschillende manieren iemand kan vergiftigen.
Mercury is een natuurlijk metaal dat in de aarde voorkomt, vertelde Judith Zelikoff, een professor aan de NYU’s School of Medicine’s department of environmental medicine, aan The Daily Beast. Het is potentieel gevaarlijk om in te nemen omdat het selenoenzymen remt, die het immuunsysteem beschermen, waardoor toxiciteit ontstaat. Methylkwik is het meest voorkomende type organisch kwik dat in de aarde wordt aangetroffen en wat het meest voorkomt in vis dat leidt tot kwikvergiftiging. Er is ook anorganisch kwik, of elementair kwik, dat wordt aangetroffen in ouderwetse thermometers.
“Het probleem komt door blootstelling in het milieu,” zei Zelikoff, wijzend op kwikhoudende kolenverbranding als het probleem. “Als het verbrand wordt, komt het in de lucht terecht. Als het eenmaal in de lucht zit, valt het op de grond, niet alleen op de bodem, maar ook op het oppervlak van water en rivieren en meren.
“Er zijn micro-organismen in het water die het kwik omzetten in methylkwik, en dat is het soort dat zich ophoopt in vis, dus nu heb je een blootstellingsroute naar mensen.”
Waar Zelikoff op doelt, is het feit dat naarmate het kwik hoger in de voedselketen komt, het geconcentreerder wordt. Dus kleine vissen nemen het methylkwik op, worden gegeten door grotere vissen en uiteindelijk opgenomen door mensen in de meest geconcentreerde – en gevaarlijke – vorm, legt Zelikoff uit.
Maar niet elke vissoort bevat kwik. Het kwikgehalte hangt af van waar de vis vandaan komt. Een studie uit 2017 door het Biodiversity Research Institute en het Institute of Public and Environmental Affairs keek naar kwikgehaltes bij vrouwen van 18-44 jaar (door de studie de vruchtbare leeftijd genoemd) in 25 landen. De studie vond verhoogde kwikniveaus in veel regio’s, specifiek daar waar goudwinning en industriële vervuiling het hoogst was, zoals in Indonesië, de eilanden in de Stille Oceaan, Kenia en Myanmar. Vrouwen in Alaska hadden ook verhoogde kwikgehaltes, waarschijnlijk als gevolg van een dieet met veel vis en zeezoogdieren, zoals zeehonden. Vervuiling is de schuldige in Albanië, Chili, Nepal, Nigeria, Kazachstan en Oekraïne, waar verhoogde kwikgehaltes bij vrouwen in verband zijn gebracht met vermoedelijke visverontreiniging in het water.
Maar van welke vissoorten moet je afblijven? Het advies hierover varieert. Volgens de Food and Drug Administration bevatten haaien, zwaardvissen, koningsmakrelen en zeebaarzen een hoog kwikgehalte, terwijl witte tonijn een hoger kwikgehalte heeft dan tonijn in blik, en garnalen, lichte tonijn in blik, zalm, koolvis en meerval een lager kwikgehalte hebben. De Environmental Protection Agency heeft een locatie-gebaseerd advies om kwikgehaltes te bevestigen waar je woont (of eet).
Het risico op kwikvergiftiging hangt ook af van wie je bent. Hoge kwikgehaltes zijn het meest zorgwekkend voor vrouwen in de vruchtbare leeftijd, aldus Zelikoff, omdat het kwik via de placenta in de foetus terecht kan komen.
“Het kwik hoopt zich op en concentreert zich in de foetus, wat allerlei neurostoornissen en geboorteafwijkingen kan veroorzaken,” zei Zelikoff.
Een moeder vertoont misschien geen symptomen, maar een foetus wel, aldus Zelikoff. Onderzoekers van de Harvard Medical School vonden een lagere cognitie bij baby’s van wie de moeder tijdens de zwangerschap een hoog kwikgehalte had.
Er zijn geen gegevens die bevestigen dat kwikvergiftiging mannen anders treft dan vrouwen, maar het feit dat vrouwen degenen zijn die zwanger worden, betekent dat er een probleem is om voorzichtiger mee te zijn, zei Zelikoff.
Er is echter een verschil tussen verhoogde kwikgehaltes en kwikvergiftiging, zei Ruben Olmedo, een Mt. Sinai professor in de spoedeisende geneeskunde die gespecialiseerd is in toxicologie.
“Hier komt de misvatting om de hoek kijken of je vergiftigd bent of niet,” zei hij. “Verhoogd betekent dat je op een bepaald punt waarschijnlijk iets hebt ingenomen dat kwik bevatte, maar het betekent niet dat je vergiftigd bent. Vergiftigd betekent dat die niveaus, dat kwik of wat je ook hebt ingenomen, daadwerkelijk in de organen terecht is gekomen, waar kwik graag naartoe gaat, naar je centrale zenuwstelsel en je nieren.”
Als je symptomen van kwikvergiftiging hebt, zoals neurologische stoornissen, verwardheid, geheugenverlies of paresthesie (tintelingen in handen of voeten), zal een toxicoloog gedurende 24 uur een test op je urine uitvoeren om kwikvergiftiging of vergiftiging te bevestigen, voordat hij verder gaat met de behandeling. Patiënten met vergiftiging worden behandeld met chelatietherapie, die zich bindt aan kwik om het uit het lichaam te verwijderen.
“Het controleren van metalen in bloed of urine is niet iets routinematigs dat wordt gedaan, dus als je symptomen hebt, vooral als je zegt dat je twee keer per dag vis of sushi eet, dan moet je vragen om het te laten controleren,” adviseerde Zelikoff.
Uw lichaam ontdoet zich in de loop van ongeveer anderhalf jaar van kwik, aldus Zelikoff. Chelatietherapie kan ook worden gedaan als je verhoogde niveaus hebt zonder vergiftiging. De therapie kan zich echter ook binden aan essentiële elementen in het lichaam, waarvan je misschien niet wilt dat ze worden uitgescheiden.
Het komt erop neer: Wees je bewust van de vis die je eet. Weet waar het vandaan komt, vooral als u naar andere landen reist, en praat met uw arts als u zich zorgen maakt, vooral als u aan een zwangerschap denkt of al zwanger bent.