Oliver Wendell Holmes, (geboren 29 aug. 1809, Cambridge, Mass, U.S.-dood 7 okt. 1894, Cambridge), Amerikaans arts, dichter en humorist, bekend om zijn medisch onderzoek en onderwijs, en als auteur van de “Breakfast-Table” serie essays.
Holmes studeerde rechten aan de Harvard University voordat hij voor een medische carrière koos; en na studies aan Harvard en in Parijs, ontving hij zijn graad aan Harvard in 1836. Hij praktiseerde 10 jaar als arts, doceerde twee jaar anatomie aan het Dartmouth College (Hanover, N.H.), en werd in 1847 hoogleraar anatomie en fysiologie aan Harvard. Later werd hij decaan van de Harvard Medical School, een functie die hij bekleedde tot 1882. Zijn belangrijkste medische bijdrage was dat hij de aandacht vestigde op de besmettelijkheid van kraamvrouwenkoorts (1843).
Holmes verwierf zijn grootste bekendheid echter als humorist en dichter. Hij schreef veel poëzie en komische verzen tijdens zijn vroege schooljaren; hij verwierf nationale bekendheid met de publicatie van “Old Ironsides” (1830), dat de publieke opinie wakker schudde tegen de vernietiging van de USS Constitution, een Amerikaans gevechtsschip uit de oorlog van 1812. Vanaf 1857 schreef hij zijn “Breakfast-Table” artikelen in The Atlantic Monthly en publiceerde vervolgens The Autocrat of the Breakfast-Table (1858), The Professor of the Breakfast-Table (1860), The Poet of the Breakfast-Table (1872), en Over the Teacups (1891), geschreven in een gemoedelijke stijl en waarin Holmes’ geleerdheid en gevatheid tot uiting kwamen.
Ondere zijn andere werken zijn de gedichten “The Chambered Nautilus” (1858) en “The Deacon’s Masterpiece, or ‘The Wonderful One-Hoss Shay’ ” (1858), vaak gezien als een aanval op het calvinisme, en de psychologische roman Elsie Venner (1861), ook een aanval op het calvinisme die tot controverse leidde.