Perón afgezet in Argentinië

Na tien jaar regeerperiode wordt de Argentijnse president Juan Domingo Perón afgezet door een militaire coup. Perón, een demagoog die in 1946 aan de macht kwam met de steun van de arbeidersklasse, werd steeds autoritairder naarmate de Argentijnse economie in het begin van de jaren vijftig achteruitging. Zijn grootste politieke troef was zijn charismatische vrouw, Eva “Evita” Perón, maar zij stierf in 1952, wat de ineenstorting betekende van de nationale coalitie die hem had gesteund. Nadat hij de kerk, studenten en anderen tegen zich in het harnas had gejaagd, werd hij in september 1955 door het leger gedwongen te ballingschap te gaan. Hij vestigde zich in Spanje, waar hij diende als leider in ballingschap van de “Peronisten” – een machtige groep Argentijnen die trouw bleven aan hem en zijn systeem.

Geboren in een gezin uit de lagere middenklasse in 1895, bouwde Juan Domingo Perón een carrière op in het leger, waar hij uiteindelijk opklom tot de rang van kolonel. In 1943 was hij een van de leiders van een groep militaire samenzweerders die de ineffectieve burgerregering van Argentinië omver wierpen. Nadat hij voor zichzelf de ogenschijnlijk onbeduidende post van minister van Arbeid en Sociale Zaken had aangevraagd, begon hij een politiek imperium op te bouwen, gebaseerd op de vakbonden. Tegen 1945 was hij ook vice-president en minister van Oorlog in het militaire regime.

In 1945 zag Perón toe op de terugkeer van de politieke vrijheden in het land, maar dit leidde tot onrust en massale demonstraties van oppositiegroepen. Peróns vijanden in de marine grepen de kans en lieten hem op 9 oktober arresteren. Vakbonden organiseerden stakingen en demonstraties uit protest tegen zijn gevangenschap, en Peróns mooie minnares, de radio-actrice Eva Duarte, was zeer effectief in het mobiliseren van het publiek voor de zaak. Op 17 oktober werd Perón vrijgelaten en die avond sprak hij een menigte van zo’n 300.000 mensen toe vanaf het balkon van het presidentiële paleis. Hij beloofde het volk naar de overwinning te leiden bij de komende presidentsverkiezingen. Vier dagen later trouwde Perón, weduwnaar, met Eva Duarte, of Evita, zoals ze liefkozend werd genoemd.

In de daaropvolgende presidentiële campagne onderdrukte Perón de liberale oppositie, en zijn Arbeiderspartij behaalde een nipte, maar volledige, verkiezingsoverwinning. President Perón verwijderde politieke tegenstanders uit hun posities in de regering, rechtbanken en scholen, nationaliseerde overheidsdiensten en verbeterde de lonen en arbeidsomstandigheden. Hoewel hij de grondwettelijke vrijheden beperkte, kreeg hij een overweldigende steun van de massa’s arme arbeiders, die Evita Perón los descamisados noemde, of de “hemdenloze”. Evita speelde een belangrijke rol in de regering, leidde onofficieel het Departement van Sociaal Welzijn en nam de rol van haar man over als verzorgster van de arbeidersklasse. Ze werd de “Eerste Arbeidster van Argentinië” en “Vrouwe van de Hoop” genoemd, en speelde een belangrijke rol bij de goedkeuring van een wet op het vrouwenkiesrecht.

In 1950 nam de naoorlogse exportgroei in Argentinië af en groeide de inflatie en de corruptie. Na zijn herverkiezing in 1951 werd Perón conservatiever en repressiever en greep hij de controle over de pers aan om kritiek op zijn regime onder controle te houden. In juli 1952 stierf Evita aan kanker, en de steun voor President Perón onder de arbeidersklasse werd duidelijk minder. Zijn poging om de scheiding van kerk en staat af te dwingen stuitte op grote controverse. In juni 1955 werd hij door kerkleiders geëxcommuniceerd, wat een kliek van militaire officieren aanmoedigde om zijn omverwerping te beramen. Op 19 september 1955 kwamen het leger en de marine in opstand en Perón werd gedwongen naar Paraguay te vluchten. In 1960 vestigde hij zich in Spanje.

Tussen slaagde een reeks burgerlijke en militaire regeringen er niet in de economische problemen van Argentinië op te lossen. De herinnering aan Peróns regime werd mettertijd beter, en het Peronismo werd de machtigste politieke kracht in het land. In 1971 kondigde het militaire regime van generaal Alejandro Lanusse aan dat het voornemens was de constitutionele democratie in 1973 te herstellen, en Perón mocht in 1972 Argentinië bezoeken. In maart 1973 wonnen de Peronisten de controle over de regering in nationale verkiezingen, en Perón keerde in juni terug te midden van grote publieke opwinding en gevechten tussen Peronistische facties.

In oktober 1973 werd Perón in een speciale verkiezing tot president gekozen. Zijn vrouw, Isabel Perón, een Argentijnse danseres met wie hij in 1961 trouwde, werd gekozen tot vice-president. Zij kreeg veel tegenwerking van miljoenen mensen die nog steeds de nagedachtenis aan Evita Perón koesteren.

De economische problemen hielden aan tijdens Peróns tweede presidentschap en werden nog verergerd door het Arabische olie-embargo van 1973 en een uitbraak van mond- en klauwzeer die de Argentijnse rundvleessector verwoestte. Toen Perón op 1 juli 1974 overleed, werd zijn vrouw president van een land dat gebukt ging onder inflatie, politiek geweld en arbeidsonrust. In maart 1976 werd zij door de luchtmacht afgezet en kwam een rechtse militaire junta aan de macht, die Argentinië tot 1982 op wrede wijze bestuurde.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *