Waarom heb ik schouderpijn na endometriosechirurgie?
Voor patiënten die voor het eerst een laparoscopische endometrioseoperatie hebben ondergaan, kan postoperatieve schouderpijn een alarmerend symptoom zijn. Maar patiënten die meerdere laparoscopische endo-operaties hebben ondergaan, weten maar al te goed dat schouderpijn, en bijbehorende rib- en borstpijn, te verwachten zijn. Ongeacht of u voor het eerst een laparoscopische operatie ondergaat, schouderpijn komt vaak voor na een laparoscopische operatie. Endometriose chirurgie kan lang duren onder narcose in de hoofd-beneden positie. Voorafgaand aan de operatie zal uw chirurg Gas-X voorschrijven. Na de operatie wordt u aangemoedigd zoveel mogelijk rond te lopen en te bewegen, in de hoop dit onaangename symptoom tot een minimum te beperken.
Waar komt deze pijn vandaan?
Uw endometriose-operatie was geconcentreerd in het bekkengebied, dus waarom voelt u pijn tot ver in uw schouder? Vanwege het CO2 gas dat wordt gebruikt om de buik op te blazen voor de operatie. Dit gas kan in de buik achterblijven en het middenrif irriteren, dat op zijn beurt de nervus phrenicus kan irriteren (zie de afbeelding hieronder), die zijn oorsprong heeft in het middenrif en zenuwuiteinden in de schouder.
Veel van het gas zal tegen het einde van de procedure worden verwijderd, maar vaak kan er restgas achterblijven, dat samen met het middenrif druk veroorzaakt.
De nervus phrenicus
De nervus phrenicus is een zenuw die in de nek ontspringt en naar het middenrif gaat . Door irritatie van het middenrif kan iemand pijn in de schouder voelen.
Hoe vaak komt schouderpijn na een endometriose-operatie voor?
Rond 35 tot 80 procent van de patiënten die een laparoscopische operatie voor endometriose ondergaan, heeft na de operatie schouderpijn. De pijn kan 2-3 dagen of langer aanhouden, afhankelijk van de pijnmedicatie die de patiënt gebruikt. Bij het Seckin Endometriose Centrum schrijven we juist om deze reden geen narcotica voor. Narcotica vertragen de stoelgang na de operatie. De medicijnen kunnen constipatie, een opgeblazen gevoel, nog meer gasophoping en zelfs een ileus (een tijdelijke verlamming van de darmen) veroorzaken. Wij raden aan om verdovende middelen te vermijden en Tylenol en ibuprofen te roteren, samen met Gas-x, een stoelgang verzachter zoals Colace, en, indien nodig, een laxeermiddel.
VOORZIENINGEN
Hoe wordt een laparoscopische operatie uitgevoerd?
Tijdens een laparoscopie maken chirurgen een sneetje in de navel, waardoor ze een buisje, een trocar, inbrengen om CO2-gas in de buikholte te pompen. Door de buik op te blazen met CO2-gas heeft de chirurg een zo goed mogelijk zicht op de hele buik. Het dient ook om tegendruk te geven aan de darmen en deze tijdens de operatie te beschermen.
Daarna brengen de chirurgen een laparoscoop in via de trocar. De laparoscoop brengt de binnenkant van de buik in beeld. Via andere kleine incisies en poorten worden vervolgens chirurgische instrumenten ingebracht om endometriotische laesies te verwijderen of andere noodzakelijke ingrepen te verrichten.
Als de operatie voorbij is, wordt CO2 uit de buik vrijgelaten en worden de huidincisies dichtgenaaid. Maar ondanks onze beste inspanningen om al het gas weg te zuigen, blijft er vaak wat CO2 in de buik achter.
TREATMENT
Gaspijn in de schouder na een laparoscopische operatie kan worden verminderd door:
-
Lopen, een warme douche nemen en op de zij liggen
-
Het drinken van warme vloeistoffen zoals thee en soep en veel water en vloeistoffen met elektrolyten
-
Het gebruik van niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s) zoals ibuprofen, naproxen, diclofenac, en Tylenol in plaats van verdovende middelen
-
Inname van simethicone (Gas-X) en het op gang brengen van uw eerste stoelgang met ontlastingverzachters, hydratatie, en laxeermiddelen (indien nodig of aanbevolen)
-
Warmtekussens op het getroffen gebied aanbrengen
Onze AANPAK
Gas in de schouder is niet de enige bron van schouderpijn na een laparoscopische operatie. Overtollig vocht of bloedstolsels die vastzitten in de bovenbuik en tussen het middenrif en de rechter bovenste leverkwab kunnen ook de oorzaak zijn. Daarom zorgen we ervoor dat we, voordat we de operatie beëindigen, alle gas, bloedstolsels en overtollig vocht verwijderen, en we voeren een tweede, chirurgische pauze uit voordat we de patiënt sluiten.
Deze pauze is cruciaal omdat we de procedure beëindigen. We sluiten de huidincisie niet onmiddellijk. In plaats daarvan houden we een pauze van vijf minuten. Tijdens deze pauze van vijf minuten wordt de patiënt in een vlakke, bij voorkeur omgekeerde T-positie geplaatst, die we de “hoofd omhoog”-positie noemen. Op deze manier worden al het veneuze bloed en gas door de bekkenholte gebracht, waardoor de druk in de buikholte daalt tot het normale niveau. We vertellen de anesthesist ook om de anesthesie iets te verlichten, zodat de bloeddruk van de patiënt stijgt. We controleren ook de excisieplaatsen op late sijpeling en bloeding.
Na drie tot vijf minuten reces vullen we de binnenbuik weer met gas, en we controleren de excisievlakken op vertraagde bloeding. De oorzaak van bekkenongemakken en hematomen, vaste zwelling van gestold bloed in de weefsels zal de oorzaak zijn van vertraagde bloeding. De excisiechirurg controleert elke plaats waar bloedverlies optreedt tijdens de endometriose operatie. We houden de excisievlakken volledig droog en zuigen vervolgens al het overtollige vocht af, evenals de bloedklonters die zich hebben opgehoopt. Ten slotte houden we het uiteinde van onze afzuigbuis bij de bovenbuikhoeken van de lever om gasophoping in het buikvlies en pijn in de schouder na de operatie te verminderen. Belangrijker nog, het uitzuigen van de bloedklonters onder het middenrif voorkomt langdurige schouderpijn die anders zou worden veroorzaakt door het ontwikkelen van verklevingen.
Patiënten voelen zich buitengewoon goed als deze stappen worden gevolgd.