Atwood Magazine is verheugd om Time Machine aan te kondigen, een column waarin we een frisse blik werpen op oudere muziek. Om de “muziek van nu” te kunnen waarderen, is het volgens ons belangrijk om te weten waardoor veel artiesten zijn geïnspireerd en waar ze in hun jeugd naar hebben geluisterd. Het hebben van die kennis maakt het niet alleen een stuk bevredigender als het gaat om het praten over muziektheorie en het deconstrueren van waar deze nummers echt over gaan, maar het laat muziek ook zijn magie werken in het verbinden van mensen over generaties heen.
– –
1973 – het jaar waarin het Sydney Opera House werd geopend, Noord-Ierland stemde om deel te blijven uitmaken van het Verenigd Koninkrijk, de VS hun eerste ruimtestation Skylab lanceerden, en de Sears Tower in Chicago werd geopend. Het was ook het jaar dat Elton John en zijn co-songwriter Bernie Taupin “Goodbye Yellow Brick Road” uitbrachten. In die tijd leefde John diep in het hoge leven, en je zou kunnen zeggen dat dit nummer relevanter is voor Bernie dan voor John, omdat hij uiteindelijk meer dan John belichaamde wat “Goodbye Yellow Brick Road” wil zeggen. Hoewel Taupins afscheid van de samenwerking met John niet meteen gebeurde, nam Taupin uiteindelijk toch een korte pauze van het hoge leven. Taupin ging slechts twee jaar terug naar zijn ploeg, en werkte uiteindelijk weer samen met John. Maar laten we eens in het liedje duiken.
Luister: “Goodbye Yellow Brick Road” – Elton John
Imagerie speelt een grote en subtiele rol in “Goodbye Yellow Brick Road”. In eerste instantie zou de luisteraar kunnen denken dat de verwijzing naar de yellow brick road een hommage is aan die van The Wizard of Oz, maar na de verzen nader te hebben bestudeerd, blijkt dat de yellow brick road geen directe toespeling is op die van de bekende personages Dorothy en haar vrienden in The Wizard of Oz, (die zelf een uitgebreide allegorie was over monetair beleid). Waar John en Taupin in het lied meer naar verwijzen is de weg naar stedelijke waarden, rijkdom, en sociale aanvaardbaarheid. Deze conclusie kan worden getrokken uit de tekst in het refrein:
So goodbye yellow brick road
Where the dogs of society howl
You can’t plant me in your penthouse
I’m going back to my plough
Metaforen zijn ook absoluut aanwezig in dit liedje, met als belangrijkste de landbouwmetaforen. In het eerste couplet,
When are you going to come down?
When are you going to land?
I should have remained on the farm
I should have listen to my old man
betekent de wens van de spreker om het simpelere leven te kunnen leiden, ondanks het feit dat ze niet zeker weten hoe ze daar precies naar terug kunnen keren. Dan in het refrein, raken de teksten aan de sociale tegenstellingen: Het mondaine leven in een penthouse versus het boerenleven. Alleen al de vermelding van een ploeg is een metafoor: In plaats van planten in een penthouse, doet de ploeg het tegenovergestelde van planten, en keert de grond om.
Het naar voren halen van een ploeg in het tweede couplet vertegenwoordigt het hele idee van het lied. Een ploeg woelt de aarde om (in een gebied van land) alvorens te zaaien. In plaats van metaforisch geplant te worden en te groeien in de roemindustrie, zou de spreker liever alles ontwortelen waar hij tot nu toe voor gewerkt heeft en teruggaan naar het simpelere leven; zijn wortels.
“Goodbye Yellow Brick Road” dient als een sociale code voor het leven van roem versus het eenvoudige boerenleven. Maar, op hun eigen manier, is elk leven gecompliceerd. Wat de spreker eigenlijk probeert te zeggen is iets waar de meesten van ons het mee eens zijn: dingen waren makkelijker toen we jonger waren, en we realiseerden ons niet hoe goed het werkelijk was totdat we opgroeiden en daadwerkelijk moesten gaan bijdragen aan de maatschappij. Begrijpelijkerwijs kan het nog stressvoller zijn als de wereld naar je kijkt (zoals ze doen met John en zijn cohorten).
Het is moeilijk om over song te praten zonder de rest van het album op zijn minst een beetje te bespreken. “Goodbye Yellow Brick Road” is het vierde nummer op de plaat, en staat tussen andere megahits van Elton John zoals “Candle in the Wind”, “Bennie and the Jets”, en “Saturday Night’s Alright for Fighting”. “Goodbye Yellow Brick Road” volgt de trieste kijk op roem en zijn tragedies uit “Candle in the Wind”, maar in plaats daarvan richt deze single zich op een individu die de kosten ziet van het verliezen van zichzelf aan roem, en dat individu kiest ervoor om terug te keren naar het eenvoudigere leven.
Als je voor het eerst aan Elton John denkt, denk je misschien niet aan iemand die er spijt van heeft beroemd te zijn. Het is moeilijk om de man achter zoveel succes voor te stellen als een doorsnee-Joe in blauwe jeans, zwoegend op de boerderij. Misschien is dat waarom het lied zo populair werd: Het idee dat John zijn roem en fortuin achter zich laat, werkt averechts op diegenen die als “middenklasse” burgers worden beschouwd. Als Elton John ervoor kan kiezen de roem en het fortuin achter zich te laten, kan ik er misschien voor kiezen om roem en fortuin te verwerven. Of, het idee dat iemand van dat kaliber in talent ook maar enigszins geïnteresseerd zou zijn in een doorsnee leven. Hé, misschien is gemiddeld zijn toch zo slecht nog niet.
– – –