Na bijna vier jaar van hevige gevechten, begonnen de Sovjettroepen op 16 april 1945 eindelijk Berlijn aan te vallen.
Nazi-Duitsland was de Sovjet-Unie in juni 1941 binnengevallen en had naar schatting 25 miljoen burgers en militairen gedood.
Maar nu lag het Duitsland van Adolf Hitler op zijn knieën. Een uitgeput en ongeorganiseerd garnizoen van ongeveer 95.000 man stond tegenover twee volledige Sovjet legergroepen die vanuit het oosten en zuiden aanvielen.
In totaal omsingelden zo’n 1,5 miljoen Sovjettroepen de hoofdstad en vielen deze vervolgens aan. Het was het laatste grote offensief van de oorlog in Europa.
Adolf Hitler weigerde de hoofdstad te verlaten, en bracht de laatste dagen van zijn leven ondergronds door in de zogenaamde Führerbunker in het centrum van de stad.
Hij verscheen voor het laatst bovengronds op zijn 56e verjaardag – 20 april 1945 – om medailles uit te reiken aan degenen die de stad verdedigden.
Diezelfde dag begonnen de Sovjettroepen het centrum van de stad te beschieten. Op 23 april was Berlijn volledig omsingeld.
De nazi-troepen waren sterk in de minderheid en konden niets anders doen dan de opmars van de Sovjets vertragen.
Op 30 april 1945 pleegde Hitler zelfmoord, de dag nadat hij met Eva Braun was getrouwd. Hun lichamen werden bovengronds gebracht en verbrand in een bomkrater in de buurt.
Nauw daarna veroverden Sovjettroepen de door granaten beschadigde Reichstag. Een beroemde geënsceneerde foto toont een Sovjet soldaat die de vlag van de USSR hijst boven het historische parlementsgebouw.
De stad gaf zich op 2 mei officieel over, maar de gevechten gingen door tot het einde van de oorlog in Europa op 8 mei.
Berlijn zelf werd in puin achtergelaten. Bezettende Sovjettroepen deelden brood en eerste levensbehoeften uit, maar sommige soldaten begingen ook wreedheden tegen burgers. Duizenden vrouwen werden verkracht.
Berlijn werd na de oorlog bezet door de zegevierende geallieerden.
Burgers begonnen de stad op te ruimen, en de leiders van de VS, het VK en de USSR kwamen enkele maanden na het einde van de oorlog bijeen in de Berlijnse voorstad Potsdam om de vrede vorm te geven.