Voordat ik me halsoverkop in de wereld van de fotografie stortte (er was voor mij geen overgangstijd), had ik nog nooit nagedacht of geleerd over compositie. Ik dacht dat het alleen iets te maken had met schilderen. Als ik foto’s ging maken van het echte leven, dacht ik niet dat ik tegen de man die naar de bus rende zou zeggen: “excuseer me, kunt u alstublieft in deze derde hier gaan staan?” Ik negeerde de compositie volledig. Toen kwam er een punt waarop ik intuïtief en zonder veel nadenken mijn handmatige instellingen begon in te stellen. Plotseling had ik tijdens het fotograferen veel tijd over om mijn onderwerpen niet per se lastig te vallen met bewegen in een scène, maar om mezelf op de juiste manier te bewegen en snel genoeg te zijn om iets te vangen in de fractie van een seconde waarin het van nature goed gecomponeerd was.
Dus als je net als ik nog niet over compositie hebt nagedacht, zijn hier een paar regels om je op weg te helpen. Natuurlijk, regels zijn er om gebroken te worden. Maar je kunt de regels pas breken als je ze onder de knie hebt. Daarover een andere keer meer. Hier zijn vier harde en snelle compositieregels waar ik niet zonder kan:
Drieën – Dit is misschien wel de bekendste compositieregel onder fotografen. Er is zelfs een optie in de meeste DSLR’s om een visueel raster in je zoeker in te schakelen. Deze regel stelt dat om een beeld visueel interessant te maken, het zwaartepunt van het beeld langs een van de in derden gemarkeerde lijnen moet liggen. Volgens deze regel moet een horizon bijvoorbeeld niet precies in het midden van een foto staan, maar in het onderste derde. Een enkele boom in een veld moet op één van de twee verticale lijnen staan.
Regel van kansen – De regel van kansen stelt dat foto’s visueel aantrekkelijker zijn als er een oneven aantal onderwerpen is. Bijvoorbeeld, als u meer dan één persoon op een foto wilt plaatsen, gebruik er dan geen twee, maar 3 of 5 of 7, enz. Natuurlijk is dit een vrij domme gedachte voor een verlovingsreportage, toch? Of een trouwreportage. Of een gezin met maar twee kinderen. Maar als het mogelijk is, als je niet alleen het echte leven fotografeert, maar ook composities maakt (stillevens, familiegroepen, bloemen), onthoud dan de regel van de kansen. Studies hebben aangetoond dat mensen zich meer op hun gemak voelen bij het bekijken van beelden met een oneven aantal onderwerpen. Ik ben erg benieuwd naar de verschillende meningen van lezers over waarom dat zo is. Ik deel de mijne in de reacties hieronder.
Regel van de ruimte – Ik haalde deze regel altijd door elkaar met de regel van derden. De regel van de ruimte komt waarschijnlijk vanzelf naar je toe en je weet niet eens dat het een regel van compositie is. De regel van de ruimte zegt dat om beweging, context en het idee dat de foto groter is dan alleen het deel dat je ziet weer te geven, je rommelige ‘witte’ ruimtes moet laten. Als je bijvoorbeeld een hardloper fotografeert, geef hem dan een ruimte om in te rennen. Fotografeer hem niet met alle ruimte van de wereld achter zich, want dat helpt de kijker niet om zich de voorwaartse beweging voor te stellen & de ruimte die hij nog moet rennen. Als je een portret maakt van een vrouw die lacht om iets dat niet op de foto staat, laat dan ruimte in de richting waar zij lacht. Dit leidt ertoe dat de kijker zich afvraagt wat er net voorbij de grenzen van de foto is. Waar lacht ze om? De reden dat ik dit verwar met de regel van derden, is dat je onderwerpen natuurlijk in een derde van de foto plaatst als je ze de ruimte geeft.
Zichtpunt – Vaak aangeduid als POV, is het gezichtspunt de meest elementaire compositieregel. En het is zo simpel als het klikken op de sluiter. Jij bent je kijker. Je camera is hun oog. Als je een hond op ooghoogte fotografeert, zal je kijker de hond op ooghoogte zien (wat het idee/gevoel van gelijkheid geeft). Als je een hond van onderaf fotografeert, zal je kijker de hond van onderaf zien (een laag shot geeft het idee van dominantie). Als je een hond van bovenaf fotografeert, projecteer je een gevoel van superioriteit van je kijker ten opzichte van de hond.
Wat is jouw favoriete regel voor compositie? Wat gaat er elke keer door je hoofd als je een foto maakt?