Tijdens de voorbereiding op mijn recente knieoperatie kreeg ik een heleboel instructies. Waar te parkeren, hoe aan te kleden, wanneer te arriveren, wat mee te nemen en zelfs wat (niet) te eten en te drinken. Zoals veel operatiepatiënten kreeg ik een tijdstip waarna ik niet meer mocht eten en een ander tijdstip waarna ik geen heldere vloeistoffen meer mocht drinken.
Als Diet Coke-liefhebber vroeg ik me onmiddellijk af wat het is aan bruine, ondoorzichtige Diet Coke dat het niet OK maakt om vlak voor de operatie te nuttigen. Wat is er zo goed aan heldere, kleurloze Sprite? Als een meer directe vergelijking, waarom zou witte druivensap OK zijn, maar niet paarse druivensap? Ik vroeg me af of de kleurstoffen in de drankjes op een of andere manier de chirurgische beeldvorming kunnen verstoren of noodprocedures kunnen compliceren die ik nodig zou kunnen hebben, zoals intubatie. Misschien zouden de kleurstoffen mijn mond, maag of urine zodanig kunnen beïnvloeden dat een operatie op de een of andere manier moeilijker zou worden.
Als je de dwaasheid in mijn logica al hebt opgemerkt, ben je een paar uur sneller dan ik. Wat ik me uiteindelijk realiseerde is dat ik, en waarschijnlijk vele patiënten die op een helder vloeibaar dieet werden gezet, het woord “helder” fundamenteel verkeerd interpreteerden. Terwijl ik “helder” hoorde als kleurloos, bedoelde de dokter helder als doorzichtig of vrij van kleine deeltjes.
Als je je eenmaal bewust bent van de redenering achter heldere-vloeistof diëten voor chirurgische patiënten, wordt het duidelijk dat artsen “niet-klonterig” bedoelen. Maar ik, zoals de meeste patiënten, kreeg niet de redenering, alleen de instructie. Staat u mij dus toe u uit te leggen wat mij niet is uitgelegd: waarom voedselresten in de maag tijdens een operatie kunnen leiden tot longaspiratie, en waarom heldere vloeistoffen dit helpen voorkomen.
In 1946 publiceerde Curtis Mendelson dit artikel waarin hij de details onderzocht van 66 vrouwen bij wie tijdens de bevalling een deel van de maaginhoud in de longen terechtkwam. Mendelson concludeerde dat deze aspiratie zich voordeed terwijl de patiënten onder algehele anesthesie waren. Terwijl ze verdoofd waren, werden hun keelreflexen geremd, waardoor voedselresten uit de maag via de slokdarm in de luchtpijp en de longen terechtkwamen. In sommige gevallen leidde dit tot verstikking of dood door verstikking, terwijl het in andere gevallen onopgemerkt bleef tot na de bevalling, toen het infecties, longontsteking en andere longcomplicaties veroorzaakte.
Om longaspiratie te helpen voorkomen, beval hij daarom verschillende dingen aan, waaronder dat vrouwen tijdens de bevalling niet mochten eten, omdat zij dan onverwacht onder algehele narcose zouden moeten worden gebracht. Deze aanbevelingen zijn in de afgelopen 74 jaar aangepast en verfijnd, maar Mendelson’s belangrijkste richtlijn, dat degenen die zich voorbereiden op een narcose moeten vasten, is blijven hangen.
De reden dat heldere, deeltjesvrije vloeistoffen zijn toegestaan wanneer eten niet is toegestaan, heeft te maken met hoe snel voedingsmiddelen en dranken van verschillende samenstelling de maag verlaten. Terwijl voedsel, vooral vet- of eiwitrijk voedsel, er tot 8 uur over doet om de maag te verlaten, hebben studies aangetoond dat heldere vloeistoffen zoals koffie, water of vruchtvleesvrij sinaasappelsap binnen twee uur of sneller de maag verlaten. Daarom kunnen heldere vloeistoffen veilig worden geconsumeerd tot twee uur voor de operatie. Dit geldt voor bijna alle patiënten, ook voor zwangere, jonge, zwaarlijvige of angstige.
Daarom moet het patiënten worden toegestaan tot twee uur voor de operatie vrijelijk heldere vloeistoffen te gebruiken, zoals appelsap, koffie, Gatorade, thee (zonder of met weinig melk), of kauwgom te kauwen. Deze praktijk heeft enkele duidelijke voordelen. Ten eerste hebben patiënten minder dorst. Ik kreeg het traditionele bevel “nil par os” na middernacht (NPO, Latijn voor “niets via de mond”), maar omdat mijn operatie vroeg in de ochtend plaatsvond, heb ik maar ongeveer drie uur zonder water gezeten. Desondanks voelde ik me behoorlijk uitgedroogd. Toen ik na mijn operatie wakker werd, was het eerste wat ik vroeg of ik iets mocht drinken.
Maar als een patiënt ’s middags geopereerd moet worden en een NPO-bevel krijgt, kan het 12 uur of langer duren zonder te drinken. Dat is voor niemand leuk, maar voor ouderen of mensen met medische aandoeningen kan het heel schadelijk zijn. Voor kinderen of baby’s kan het enkele uren zonder drinken hun ongemak vergroten en ze chagrijnig of overstuur maken, wat het leven van de ouders en het werk van verpleegkundigen, chirurgen en anesthesisten bemoeilijkt.
Naast het comfort van de patiënt kan het toestaan van heldere vloeistoffen, en met name het geven van een koolhydraatrijke drank aan patiënten vóór de operatie, hen helpen voorkomen dat ze insulineresistentie ontwikkelen en mogelijk leiden tot een korter verblijf in het ziekenhuis. Er zijn ook aanwijzingen dat onbeperkte toegang tot heldere vloeistoffen preoperatief het optreden van misselijkheid na de operatie kan verminderen. Bovendien, zoals dit artikel aangeeft, aangezien de speekselproductie en gastro-intestinale afscheidingen ertoe leiden dat er toch al zo’n 2 milliliter vloeistof per minuut je maag binnenkomt, zullen kleine slokjes water nauwelijks een groot verschil maken in het maagvolume van een patiënt.
Er is dus een goede reden dat je niet mag eten voor de operatie, namelijk longaspiratie en longontsteking. Maar als er geen goede reden is om niet te drinken tot twee uur voor de operatie, waarom weerhouden zoveel ziekenhuizen patiënten er dan nog steeds van om langer dan nodig te drinken?
Wel, artsen denken waarschijnlijk dat eenvoudigere instructies zoals “stop met eten en drinken om middernacht” makkelijker op te volgen zijn voor patiënten dan “stop met eten en het drinken van niet-heldere vloeistoffen om middernacht en stop met het drinken van heldere vloeistoffen om 6 uur ’s morgens.” Misschien hebben ze nooit vraagtekens gezet bij het standaard NPO-bevel of hebben ze de beleidsverklaringen van organisaties als de Canadian Anesthesiologists’ Society niet gezien.
Maar misschien wel het belangrijkste is dat artsen nodeloos voorzichtig zijn. Hoewel een overvloed aan bewijsmateriaal ons vertelt dat heldere vloeistoffen binnen twee uur uit de maag verdwenen zijn, laten ze liever een groter venster voor het geval dat. De negatieve gevolgen van het openlaten van dit venster moeten echter ook worden overwogen. Wanneer dat gebeurt en het onderzoek kritisch wordt bekeken door deskundigen, zijn de resultaten de twee-uurs aanbevelingen die alle ziekenhuizen eigenlijk zouden moeten volgen.
De volgende keer dat ik word geopereerd, als er al een volgende keer is, zal ik zeker vraagtekens zetten bij de NPO-bevelen die ik krijg, en ik zou alle medische professionals die dit lezen willen aanmoedigen zich te verdiepen in de vastenprotocollen in hun ziekenhuizen. Misschien is er een goede reden waarom een arts wil dat een patiënt langer vast dan aanbevolen, maar het zou geen standaardpraktijk moeten zijn.
Om te lezen hoe ik uiteindelijk helemaal niet hoefde te vasten, klik hier!
@AdaMcVean