Waarom veroorzaakt de menopauze een jeukende huid?

De hormonale veranderingen die met de menopauze gepaard gaan, veroorzaken symptomen zoals opvliegers, stemmingswisselingen en slaapproblemen. Maar deze hormonale schommelingen kunnen ook leiden tot minder bekende symptomen, zoals een jeukende huid, die verontrustend kan zijn en in sommige gevallen tot verlegenheid kan leiden.
Hier bekijken we hoe je huid kan veranderen tijdens de perimenopauze en enkele jaren daarna.

Wat is het verschil tussen een jeukende en een jeukende huid?

De jeukende huid, ook wel pruritus genoemd, is een veel voorkomende klacht bij vrouwen in de menopauze. Hoewel jeuk over het hele lichaam kan voorkomen, komt het vaker voor in het gezicht (vooral de T-zone – je voorhoofd, neus en kin), nek, borst, ledematen, rug en ellebogen (1).
Jeuk aan de genitaliën, ook wel bekend als vulvar pruritus, kan ook voorkomen. Als u al last heeft van vaginale droogheid – een ander veelvoorkomend symptoom van de menopauze – is de kans groter dat u vaginale jeuk krijgt.
Naast jeuk kunt u tijdens de menopauze ook last krijgen van paresthesie: een huid- en zenuwaandoening die vaak wordt omschreven als ‘prikkerig’, en wordt gekenmerkt door tintelingen, gevoelloosheid, of ‘pinnen en naalden’ (2).
Sommige vrouwen kunnen tijdens de menopauze zelfs last krijgen van een zeldzame vorm van paresthesie, formicatie genaamd, die kan aanvoelen alsof er insecten onder de huid kruipen.

Verandert uw huid tijdens de menopauze?

Als u de menopauze nadert, begint het niveau van het circulerende oestrogeen te dalen, maar dat gebeurt niet constant. Naast het beschermen van de gezondheid van het hart, het versterken van je skelet en het ondersteunen van de slaaphygiëne, wordt oestrogeen ook in verband gebracht met een verhoogde productie van collageen, wondgenezing, huiddikte, hydratatie van de huid, en een verbeterde barrièrefunctie (functies die de buitenste laag van de huid gezond houden) (3).
Collageen is het belangrijkste structurele eiwit in de huid en helpt de elasticiteit en stevigheid te behouden (4). De productie van collageen begint echter af te nemen vanaf de leeftijd van 25 jaar, en de afname van collageen kan leiden tot rimpels en verslapping.
De afname van oestrogeen tijdens de perimenopauze kan de gevolgen van veroudering verergeren. Als het oestrogeen afneemt, nemen ook het collageen en de natuurlijke oliën in de huid af, waardoor de gezondheid van de huid in gevaar kan komen.
Om de invloed van oestrogeenniveaus op de huid te bepalen, vergelijken onderzoekers vaak de huid van premenopauzale vrouwen (die normale oestrogeenniveaus hebben) met die van postmenopauzale vrouwen (die lage oestrogeenniveaus hebben). Uit één onderzoek bleek dat ongeveer een derde van de perimenopauzale en postmenopauzale vrouwen een verhoogde gevoeligheid van de huid meldde (5).

Waardoor wordt jeukende huid tijdens de menopauze veroorzaakt?

Een lage oestrogeenspiegel kan ervoor zorgen dat de huid droog en geïrriteerd wordt. Deze afname kan ook het vaginale weefsel dunner en droger maken. Dit kan vervolgens leiden tot vaginale atrofie, waardoor de vagina pijnlijk en jeukerig kan worden, en ongemak tijdens het vrijen kan veroorzaken.

Jeuk tijdens de menopauze verzachten

Als u in de perimenopauze zit en last hebt van een oncomfortabele, jeukende huid, zijn er bepaalde dingen die u kunt proberen om het ongemak te verzachten:

• Krabben vermijden – jeuk kan de huid beschadigen en scheuren, vooral als deze al ontstoken of gevoelig is. Hoewel het verleidelijk is om te krabben, kun je beter een koel kompres op het probleemgebied leggen. U kunt ook overwegen ’s nachts handschoenen te dragen om uw huid te beschermen.

• Mijd hete douches of baden – heet water kan uw huid ontdoen van haar natuurlijke oliën, dus probeer lauw water te gebruiken wanneer u een bad neemt.

• Droog uzelf altijd af na het wassen – uw huid droog wrijven kan irritatie verergeren. Dep uw huid in plaats daarvan voorzichtig met een zachte, schone handdoek.

• Gebruik geurvrije huidverzorging – parfums en geparfumeerde huidproducten bevatten vaak agressieve chemicaliën die de huid nog meer kunnen irriteren. Zoek naar huidverzorging die speciaal is samengesteld voor de gevoelige huid.

• Draag losse, zachte stoffen – kies ruimzittende, katoenen kleding boven synthetische vezels, die aan de huid kunnen kleven en de huid kunnen irriteren.

• Gehydrateerd blijven – voldoende water drinken is van vitaal belang voor een gezonde huid.

• Mijd nicotine en alcohol – deze stoffen staan erom bekend dat ze de huid uitdrogen en verouderen.

• Vermijd fel zonlicht – schadelijke UV-stralen kunnen een droge, geïrriteerde huid verergeren. Draag altijd dagelijks een hoge SPF (geschikt voor de gevoelige huid).

Hoe lang blijft mijn huid jeuken?

De meeste mensen kunnen de jeuk verlichten met huismiddeltjes en aanpassingen in hun levensstijl. Als de jeuk echter niet verbetert met deze maatregelen, moet u naar uw huisarts gaan, die u kan adviseren over de beste aanpak.
Menopauze-gerelateerde klachten, zoals een jeukende of prikkelende huid, worden over het algemeen beter met de tijd en zullen meestal niet aanhouden in de postmenopauze.
Voor meer informatie over de symptomen van de menopauze en hoe u daar het beste mee om kunt gaan, kunt u een kijkje nemen op onze Menopause hub.

1. nhs.uk. 2020. Jeukende huid. Online beschikbaar: https://www.nhs.uk/conditions/itchy-skin/

2. nhs.uk. 2020. Spelden en naalden. Online beschikbaar: https://www.nhs.uk/conditions/pins-and-needles/

3. Raghunath. RS, Venables. ZC, Millington. GW. De menstruele cyclus en de huid. Clin Exp Dermatol. 2015;40(2):111-5.

4. 2020. Wat is collageen? Online beschikbaar: https://www.livescience.com/collagen.html

5. Falcone D. et al., Gevoelige huid en de invloed van vrouwelijke hormoonschommelingen: resultaten van een cross-sectioneel digitaal onderzoek in de Nederlandse bevolking. Eur J Dermatol. 2011 Aug;27(1):42-48.

Disclaimer: De door Nature’s Best gepresenteerde informatie is uitsluitend bedoeld voor informatieve doeleinden. De informatie is gebaseerd op wetenschappelijke studies (bij mensen, dieren of in vitro), klinische ervaring of traditioneel gebruik zoals vermeld in elk artikel. De gerapporteerde resultaten hoeven niet noodzakelijkerwijs bij alle individuen voor te komen. Zelfbehandeling wordt niet aanbevolen voor levensbedreigende aandoeningen die medische behandeling onder de hoede van een arts vereisen. Voor veel van de besproken aandoeningen is ook behandeling met medicijnen op recept of vrij verkrijgbare medicijnen beschikbaar. Raadpleeg uw arts, behandelaar en/of apotheker voor elk gezondheidsprobleem en voordat u supplementen gebruikt of veranderingen aanbrengt in voorgeschreven medicijnen.