Parkinson is een aandoening die drie belangrijke symptomen geeft:
- Tremor
- Rigiditeit (stijfheid van de spieren)
- Akinesie (abnormale beweging)
Door de posturale instabiliteit kan bovendien een slecht evenwicht een kenmerk zijn. Deze symptomen gaan ook gepaard met verstoring van het looppatroon (de manier van lopen), vooral naarmate Parkinson vordert.
De symptomen kunnen alleen of in combinatie optreden. Ze beginnen meestal aan één kant van het lichaam en zullen na een periode van enkele jaren ook de andere kant van het lichaam betreffen.
Tremor
De tremor die bij Parkinson optreedt, treedt typisch op wanneer dat deel van het lichaam ontspannen is. Het wordt daarom een rusttrilling genoemd. Een percentage van de mensen heeft ook last van een actietremor, dat wil zeggen dat de tremor optreedt wanneer de persoon iets probeert te doen.
De tremor die bij Parkinson wordt waargenomen, is meestal erger wanneer de patiënt in rust is. Hij verbetert bij vrijwillige beweging en verdwijnt tijdens de diepe slaap. De tremor kan verergeren door angst of stress, vooral in een openbare ruimte.
Wanneer een persoon bij wie de diagnose Parkinson is gesteld, alleen tremor heeft, is het heel belangrijk om ervoor te zorgen dat de diagnose juist is. Er zijn andere aandoeningen die tremor veroorzaken, met name familiaire of essentiële tremor. Deze kunnen sterk lijken op Parkinson, maar een andere behandeling vereisen.
Rigiditeit
De stijfheid of rigiditeit van de spieren is een minder zichtbaar symptoom dan de tremor. Het is echter vaak hinderlijker voor de patiënt. De stijfheid kan in het getroffen lidmaat ook in zekere mate gepaard gaan met een soort pijn, die niet verlicht wordt door pijnstillers zoals aspirine, maar die verbetert als de persoon medicijnen voor zijn Parkinson krijgt.
Akinesie (abnormale beweging)
Bijna het meest invaliderende symptoom van Parkinson is een algemeen gebrek aan of traagheid van vrijwillige bewegingen. Dit wordt akinesie genoemd en wordt vaak gezien in combinatie met de rigiditeit of stijfheid van de spieren. Akinesie verwijst specifiek naar gebrek aan beweging, zoals verlies van armzwaai, maar wordt ook gebruikt om vertraging (bradykinesie) of vermindering (hypokinesie) van de omvang van de bewegingen aan te duiden. Akinesie treft vooral de handen of de romp en het lopen.
Loopstoornissen vormen meestal geen groot probleem in de vroege stadia van Parkinson wanneer ze eenmaal zijn behandeld, maar naarmate de jaren verstrijken kan de persoon met Parkinson, zelfs met behandeling, beginnen te lopen met korte schuifelende passen, omschreven als een festinerende gang. Soms zeggen mensen dat hun voeten de neiging hebben om vast te komen zitten of te bevriezen aan de grond, zodat zij moeite hebben om de eerste stap te zetten wanneer zij beginnen te lopen; of wanneer zij lopen, komen zij plotseling onwillekeurig tot stilstand. Zij hebben soortgelijke problemen wanneer zij zich proberen om te draaien.
Een ander probleem dat verband houdt met de traagheid van de beweging is het omdraaien en in en uit bed stappen. Het evenwicht kan worden aangetast en angst om te vallen kan de activiteit ernstig beperken, maar ook dit gebeurt meestal nadat Parkinson al vele jaren aanwezig is.
Posturale instabiliteit
Dit kan worden ervaren als een slecht evenwicht of niet stabiel kunnen staan, met name wanneer men van liggen naar staan of zitten gaat of wanneer men van zitten naar staan gaat. Andere moeilijkheden die soms worden ervaren
Spraak
De spraakveranderingen omvatten een sneller of langzamer tempo, een afname van de helderheid en articulatie van klanken en woorden of een verandering in de vloeiendheid, zodat het klinkt als stotteren.
Stem
De stemveranderingen omvatten een verminderd volume, een verandering in de kwaliteit van de stem zodat deze hees klinkt of een verandering in de toonhoogte van de stem zodat deze monotoon klinkt.
Slikken
De slikveranderingen omvatten moeilijkheden met kauwen, langere tijd nodig om te kauwen, voedsel dat in de keel blijft steken, en hoesten of stikken in voedsel of vloeistoffen. Indien ernstig genoeg, kunnen veranderingen in het slikken leiden tot borstinfecties.
Deze veranderingen kunnen van invloed zijn op de algehele communicatievaardigheden en daarmee op de interacties en relaties met andere mensen.
Geheugen en concentratie
Een veelgestelde vraag van mensen met Parkinson en familieleden is die van dementie. Zeker, recente studies hebben aangetoond dat er bij de ziekte van Parkinson sprake is van enige verslechtering van de intellectuele functie. Mensen met Parkinson moeten er echter van worden gerustgesteld dat als dit zich ontwikkelt, dit meestal een late manifestatie van de aandoening is en in sommige gevallen kan worden verbeterd met medicatie.
Als zich in de vroege stadia van Parkinson problemen ontwikkelen met het geheugen, de concentratie en dementie, dan moet men wantrouwig zijn wat de juiste diagnose betreft. Een steeds meer erkende aandoening die Dementie met Lewy-lichaampjes wordt genoemd, is nauw verwant aan Parkinson en veroorzaakt problemen met cognitieve functies, zoals geheugen en verwardheid, tegelijk met of zelfs voorafgaand aan de motorische (bewegings)verschijnselen.
Depressie
Depressie komt zeer vaak voor bij mensen met Parkinson. Het houdt verband met veel factoren, en niet alleen met moeilijkheden met bewegen. Het is van groot belang dat depressie op zichzelf wordt behandeld, omdat deze meestal niet reageert op een behandeling die gericht is op het terugdraaien van de motorische problemen van Parkinson.
angst
Bijna 40% van de mensen met Parkinson heeft last van angst met of zonder paniekaanvallen. Als u met Parkinson leeft, kunt u duizeligheid, kortademigheid en zweten ervaren als onderdeel van een paniekaanval. Sommige medicijnen kunnen helpen, samen met counseling en ontspanningstechnieken.
Slaapstoornissen
Slecht slapen wordt vaak geassocieerd met Parkinson. Er zijn medicijnen beschikbaar. Bespreek de problemen met uw arts.
Darm en blaas
Constipatie kan een probleem zijn, vooral in de laatste stadia van de aandoening. Ook kan er een verstoring van de blaasfunctie optreden. Dit is vaak ’s nachts het geval. Er kunnen andere oorzaken zijn voor een gestoorde blaasfunctie, vooral bij oudere mannen, bijvoorbeeld prostaatproblemen. Dit moet worden onderzocht en het mag niet zomaar aan Parkinson worden toegeschreven, tenzij alle andere oorzaken voor blaasinstabiliteit zijn uitgesloten.
Resteloze benen
Mensen met Parkinson kunnen het rustelozebenensyndroom ontwikkelen, waarbij de benen een onbehaaglijk gevoel geven dat wordt verlicht door ze te bewegen, vooral ’s nachts. Stilzitten gedurende langere tijd, vooral ’s avonds, kan erg moeilijk zijn. Een gevoel van rusteloosheid maakt dat iemand vaak wil opstaan en rondlopen om te proberen het ongemak te verlichten. Dit symptoom kan soms worden verholpen met de juiste medicatie.
Vermoeidheid
vermoeidheid of lusteloosheid is een veel voorkomend symptoom van Parkinson. Het is echter belangrijk om wandelen of bepaalde oefeningen aan te moedigen (zie het gedeelte Therapeutische oefeningen).
Let op: geen twee mensen zullen de ziekte van Parkinson op dezelfde manier ervaren. Hoewel we de belangrijkste of meest voorkomende verschijnselen van de ziekte van Parkinson hebben beschreven, kunnen er nog andere verschijnselen zijn die worden ervaren en hiervoor kunnen medische of andere behandelingen beschikbaar zijn.
Bedenk dat Parkinson NIET het gevolg is van iets wat u in het verleden hebt gedaan (of niet hebt gedaan). De ziekte wordt NIET veroorzaakt door overwerk of overmatig genot, en het is zeer ongebruikelijk dat Parkinson verband houdt met letsel van welke aard dan ook. De symptomen zijn NIET ingebeeld en de moeilijkheden kunnen alleen worden overwonnen door een passende behandeling en doorzettingsvermogen.
Wie wordt getroffen
Geschat wordt dat er in Australië ongeveer 100.000 mensen leven met de ziekte van Parkinson. Het treft zowel mannen als vrouwen. Mannen krijgen iets vaker Parkinson dan vrouwen, hoewel de reden hiervoor nog niet bekend is.
Eén op de zeven mensen die met Parkinson leven, is jonger dan 40 jaar, maar de gemiddelde leeftijd waarop de diagnose wordt gesteld, ligt rond de 65 jaar. De prevalentie van Parkinson varieert wereldwijd van 1 op 1000 tot 2 op 1000, waarbij het cijfer stijgt tot 1 op 100 boven de leeftijd van 60 jaar.