Yersinia enterocolitica is een Gram-negatieve, bacillusvormige bacterie, behorend tot de familie Yersiniaceae. De bacterie is beweeglijk bij temperaturen van 22-29°C, maar wordt onbeweeglijk bij de normale lichaamstemperatuur van de mens. Y. enterocolitica infectie veroorzaakt de ziekte yersiniosis, een door dieren overgedragen ziekte die voorkomt bij mensen, maar ook bij een groot aantal dieren zoals runderen, herten, varkens en vogels. Veel van deze dieren herstellen van de ziekte en worden dragers; zij zijn potentiële besmettingsbronnen, ook al vertonen zij geen ziekteverschijnselen. De bacterie infecteert de gastheer door zich aan diens cellen te hechten met behulp van trimerische autotransporter adhesines.
| Yersinia enterocolitica | |
|---|---|
 |
|
Wetenschappelijke classificatie  |
|
| Domein: | Bacteriën |
| Phylum: | Proteobacteriën |
| Klasse: | Gammaproteobacteriën |
| Order: | Enterobacterales |
| Familie: | Yersiniaceae |
| Genus: | Yersinia |
| Soorten: |
Y. enterocolitica
|
| Binomiale naam | |
| Yersinia enterocolitica
(Schleifstein & Coleman 1939)
|
|
Het geslacht Yersinia omvat 20 soorten: Y. aldovae, Y. aleksiciae, Y. bercovieri, Y. canariae, Y. enterocolitica, Y. entomophaga, Y. frederiksenii, Y. hibernica, Y. intermedia, Y. kristensenii, Y. massiliensis, Y. mollaretii, Y. nurmii, Y. pekkanenii, Y. pestis, Y. pseudotuberculosis, Y. rohdei, Y. ruckeri, Y. similis, en Y. wautersii. Van deze soorten zijn alleen Y. pestis, Y. pseudotuberculosis en bepaalde stammen van Y. enterocolitica van pathogeen belang voor de mens en bepaalde warmbloedige dieren, terwijl de andere soorten van milieuoorsprong zijn en in het gunstigste geval als opportunisten kunnen optreden. Yersinia-stammen kunnen echter uit klinisch materiaal worden geïsoleerd, zodat zij op soortniveau moeten worden geïdentificeerd.
Y. enterocolitica is een heterogene groep stammen, die traditioneel door biotypering in zes biogroepen worden ingedeeld op basis van fenotypische kenmerken, en door serotypering in meer dan 57 O-serogroepen, op basis van hun O-antigeen (lipopolysaccharide of LPS) aan het oppervlak. Vijf van de zes biogroepen (1B en 2-5) worden als pathogeen beschouwd. Slechts enkele van deze serogroepen zijn echter in verband gebracht met ziekte bij mens of dier. Stammen die behoren tot de serogroepen O:3 (biogroep 4), O:5,27 (biogroepen 2 en 3), O:8 (biogroep 1B), en O:9 (biogroep 2) worden wereldwijd het vaakst geïsoleerd uit menselijke monsters. De belangrijkste Y. enterocolitica serogroep in veel Europese landen is echter serogroep O:3 gevolgd door O:9, terwijl de serogroep O:8 voornamelijk in de Verenigde Staten wordt gedetecteerd.
Y. enterocolitica is wijdverspreid in de natuur, en komt voor in reservoirs variërend van de darmen van talrijke zoogdieren, vogelsoorten, koudbloedige soorten, en zelfs van terrestrische en aquatische niches. De meeste milieu-isolaten zijn avirulent; isolaten uit varkensbronnen bevatten echter humaan pathogene serogroepen. Daarnaast kunnen ook honden, schapen, wilde knaagdieren en omgevingswater een reservoir zijn van pathogene Y. enterocolitica-stammen. Humane pathogene stammen blijven meestal beperkt tot het darmkanaal en leiden tot enteritis/diarree.