A
Het aantal vetcellen in iemands lichaam lijkt maar in één richting te kunnen veranderen: omhoog. Het aantal vetcellen neemt toe tijdens de kindertijd en de adolescentie en stabiliseert zich over het algemeen op volwassen leeftijd.
Maar dit betekent niet dat vetcellen, of adipocyten, stilstaan. De grootte van individuele vetcellen is opmerkelijk variabel, ze groeien en krimpen met gewichtstoename of gewichtsverlies. En zoals met de meeste celtypen in het lichaam, sterven adipocyten uiteindelijk af.
“Gewoonlijk worden oude vetcellen, wanneer ze sterven, vervangen door nieuwe,” aldus Dr. Michael Jensen, een endocrinoloog en onderzoeker op het gebied van obesitas aan de Mayo Kliniek. Celdood en -productie lijken nauw aan elkaar gekoppeld te zijn, dus hoewel elk jaar ongeveer 10% van de adipocyten sterft, worden ze in hetzelfde tempo vervangen.
Zelfs onder bariatrische chirurgiepatiënten, die enorme hoeveelheden gewicht kunnen verliezen, blijft het aantal vetcellen meestal gelijk, hoewel de cellen kleiner worden, zo blijkt uit onderzoek.
Liposuctie vermindert het aantal vetcellen in iemands lichaam, maar onderzoek toont aan dat het verloren gewicht meestal binnen een jaar weer is teruggewonnen. Het is niet bekend of dit gebeurt door de aanmaak van nieuwe vetcellen of door uitbreiding van bestaande vetcellen.
Mensen met overgewicht hebben meestal meer vetcellen dan mensen zonder overgewicht, en in verschillende studies is een toename van het aantal vetcellen gevonden bij gewichtstoename na gewichtsverlies.
Het feit dat het aantal vetcellen wel kan toenemen, maar niet afnemen, draagt waarschijnlijk bij aan de drang van het lichaam om na gewichtsverlies weer aan te komen, aldus Dr. Kirsty L. Spalding, celbioloog aan het Karolinska Instituut in Zweden en hoofdauteur van een studie uit 2008 waaruit bleek dat vetcellen afsterven en worden vervangen. Naast hun rol in het opslaan van vet, scheiden adipocyten eiwitten en hormonen af die het energiemetabolisme beïnvloeden.
“Na gewichtsverlies worden de adipocyten kleiner, over het algemeen kleiner dan die van mensen met een vergelijkbare BMI,” zei Dr. Spalding. Een hypothese is dat deze kleinere cellen signalen zouden kunnen afgeven om de eetlust en de vetopslag te verhogen, wat zou kunnen helpen verklaren waarom gewichtsverlies zo moeilijk vol te houden is, hoewel er nog veel meer onderzoek nodig is.