Rynek niedoskonały

Co to jest rynek niedoskonały?

Rynek niedoskonały odnosi się do każdego rynku gospodarczego, który nie spełnia rygorystycznych standardów hipotetycznego rynku doskonale lub czysto konkurencyjnego. Czysta lub doskonała konkurencja jest abstrakcyjną, teoretyczną strukturą rynkową, w której spełniony jest szereg kryteriów. Ponieważ wszystkie rzeczywiste rynki istnieją poza spektrum modelu konkurencji doskonałej, wszystkie rzeczywiste rynki można sklasyfikować jako rynki niedoskonałe.

Na rynku niedoskonałym indywidualni nabywcy i sprzedawcy mogą wpływać na ceny i produkcję, nie ma pełnego ujawnienia informacji o produktach i cenach, a także istnieją wysokie bariery wejścia lub wyjścia z rynku.

Doskonały rynek charakteryzuje się doskonałą konkurencją, równowagą rynkową oraz nieograniczoną liczbą kupujących i sprzedających.

Zrozumienie rynków niedoskonałych

Wszystkie rynki świata rzeczywistego są niedoskonałe. Tak więc na badanie rzeczywistych rynków zawsze mają wpływ konkurencja o udział w rynku, wysokie bariery wejścia i wyjścia, różne produkty i usługi, ceny ustalane przez decydentów cenowych, a nie przez podaż i popyt, niedoskonała lub niepełna informacja o produktach i cenach oraz niewielka liczba kupujących i sprzedających.

Na przykład przedsiębiorcy na rynku finansowym nie posiadają doskonałej lub nawet identycznej wiedzy o produktach finansowych. Przedsiębiorcy i aktywa na rynku finansowym nie są doskonale jednorodne. Nowa informacja nie jest natychmiastowo przekazywana, i jest ograniczona szybkość reakcji.

Przy rozważaniu implikacji działalności gospodarczej, ekonomiści używają tylko modeli konkurencji doskonałej. A taki, termin niedoskonały rynek być trochę mylący. Większość ludzie zakładać niedoskonały rynek być głęboko wadliwy lub niepożądany. Jednak nie zawsze tak jest. Zakres niedoskonałości rynku jest tak szeroki, jak zakres wszystkich rynków w świecie rzeczywistym – niektóre są bardziej lub mniej efektywne niż inne.

Konsekwencje niedoskonałości rynku

Nie wszystkie niedoskonałości rynku są nieszkodliwe lub naturalne. Mogą powstać sytuacje, w których zbyt mała liczba sprzedawców kontroluje zbyt dużą część pojedynczego rynku, lub gdy ceny nie dostosowują się odpowiednio do istotnych zmian w warunkach rynkowych. To właśnie z tych przypadków wywodzi się większość debat ekonomicznych.

Niektórzy ekonomiści twierdzą, że każde odchylenie od modeli konkurencji doskonałej uzasadnia interwencję rządu, w celu promowania zwiększonej efektywności produkcji lub dystrybucji. Takie interwencje mogą przybrać formę polityki monetarnej, fiskalnej lub regulacji rynku. Jednym z powszechnych przykładów takiego interwencjonizmu jest prawo antymonopolowe, które wyraźnie wywodzi się z teorii konkurencji doskonałej.

Inni ekonomiści twierdzą, że interwencja rządu nie zawsze jest konieczna do skorygowania niedoskonałych rynków. Wynika to z faktu, że polityka rządu jest również niedoskonała, a podmioty rządowe mogą nie posiadać odpowiednich bodźców lub informacji, aby prawidłowo ingerować. Wreszcie, wielu ekonomistów twierdzi, że interwencja rządu jest rzadko, jeśli w ogóle, uzasadniona na rynkach. Austriacka i chicagowska szkoła szczególnie obwiniają wiele rynkowych niedoskonałości na błędnej interwencji rządu.

Rodzaje niedoskonałych rynków

Gdy przynajmniej jeden warunek doskonałego rynku nie jest spełniony, może to prowadzić do niedoskonałego rynku. Każda branża ma jakąś formę niedoskonałości. Konkurencja niedoskonała może występować w następujących strukturach:

Monopol

Jest to struktura, w której istnieje tylko jeden (dominujący) sprzedawca. Produkty oferowane przez ten podmiot nie mają substytutów. Rynki te mają wysokie bariery wejścia i jednego sprzedawcę, który ustala ceny na towary i usługi. Ceny mogą się zmieniać bez powiadomienia konsumentów.

Oligopol

Ta struktura ma wielu nabywców, ale niewielu sprzedawców. Tych kilku graczy na rynku może uniemożliwić innym wejście na rynek. Mogą oni wspólnie ustalać ceny lub, w przypadku kartelu, tylko jeden z nich przejmuje inicjatywę w ustalaniu cen towarów i usług, podczas gdy pozostali podążają za nim.

Konkurencja monopolistyczna

W konkurencji monopolistycznej jest wielu sprzedawców, którzy oferują podobne produkty, które nie mogą być zastąpione. Przedsiębiorcy konkurują ze sobą i są cenotwórcami, ale ich indywidualne decyzje nie wpływają na innych.

Monopsonia i Oligopsonia

Te struktury mają wielu sprzedawców, ale niewielu nabywców. W obu przypadkach, kupujący jest tym, który manipuluje cenami rynkowymi poprzez rozgrywanie firm przeciwko sobie.

Niedoskonałe rynki vs. Doskonałe rynki

Doskonałe rynki charakteryzują się posiadaniem następujących cech:

• Nieograniczona liczba kupujących i sprzedających.
• Identyczne lub substytucyjne produkty.
• Brak barier wejścia lub wyjścia.
• Kupujący mają pełną informację na temat produktów i cen.
• Przedsiębiorstwa są cenobiorcami, co oznacza, że nie mają uprawnień do ustalania cen.

W rzeczywistości żaden rynek nigdy nie może mieć nieograniczonej liczby kupujących i sprzedających. Dobra ekonomiczne na każdym rynku są heterogeniczne, nie homogeniczne, tak długo jak istnieje więcej niż jeden producent. Na niedoskonałym rynku preferowana jest różnorodność dóbr i gustów.

Doskonałe rynki, choć niemożliwe do osiągnięcia, są użyteczne, ponieważ pomagają nam przemyśleć logikę cen i bodźców ekonomicznych. Błędem jest jednak próba ekstrapolacji reguł doskonałej konkurencji na realny scenariusz. Problemy logiczne pojawiają się już na samym początku, zwłaszcza fakt, że nie jest możliwe, aby jakikolwiek czysto konkurencyjny przemysł mógł osiągnąć stan równowagi z jakiejkolwiek innej pozycji. Doskonała konkurencja może być więc tylko teoretycznie założona – nigdy nie może być dynamicznie osiągnięta.