Wiele badań popiera stosowanie ograniczeń węglowodanowych u osób z cukrzycą.
Dieta ketogeniczna o bardzo niskiej zawartości węglowodanów
Dieta o bardzo niskiej zawartości węglowodanów zazwyczaj wywołuje łagodną lub umiarkowaną ketozę, stan, w którym organizm wykorzystuje ketony i tłuszcz, a nie cukier, jako główne źródła energii.
Ketoza zazwyczaj występuje przy dziennym spożyciu mniej niż 50 lub 30 gramów odpowiednio węglowodanów całkowitych lub strawnych (węglowodany całkowite minus błonnik). Odpowiada to nie więcej niż 10% kalorii na diecie 2000 kalorii.
Diety ketogeniczne o bardzo niskiej zawartości węglowodanów były przepisywane osobom z cukrzycą jeszcze przed odkryciem insuliny w 1921 roku (7).
Wiele badań wskazuje, że ograniczenie spożycia węglowodanów do 20-50 gramów dziennie może znacząco obniżyć poziom cukru we krwi, promować utratę wagi i poprawić zdrowie serca u osób z cukrzycą (8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17).
Dodatkowo, poprawa ta często następuje bardzo szybko.
Na przykład, w badaniu przeprowadzonym na osobach z otyłością i cukrzycą, ograniczenie węglowodanów do 21 gramów dziennie przez 2 tygodnie doprowadziło do spontanicznego zmniejszenia ilości spożywanych kalorii, obniżenia poziomu cukru we krwi i zwiększenia wrażliwości na insulinę o 75% (16).
W małym, 3-miesięcznym badaniu, ludzie stosowali dietę niskotłuszczową o obniżonej kaloryczności lub dietę nisko węglowodanową zawierającą do 50 gramów węglowodanów dziennie.
Grupa nisko węglowodanowa odnotowała średni spadek HbA1c o 0,6% i straciła ponad dwa razy więcej wagi niż grupa niskotłuszczowa. Co więcej, 44% z nich odstawiło co najmniej jeden lek na cukrzycę, w porównaniu z 11% w grupie o niskiej zawartości tłuszczu (17).
W rzeczywistości, w kilku badaniach, insulina i inne leki na cukrzycę zostały zredukowane lub odstawione z powodu poprawy kontroli cukru we krwi (8, 10, 12, 13, 15, 17).
Dieta zawierająca 20-50 gramów węglowodanów również obniża poziom cukru we krwi i zmniejsza ryzyko choroby u osób z prediabetes (17, 18, 19).
W małym, 12-tygodniowym badaniu, mężczyźni z otyłością i prediabetes jedli dietę śródziemnomorską ograniczoną do 30 gramów węglowodanów dziennie. Ich poziom cukru we krwi na czczo spadł średnio do 90 mg/dl (5 mmol/l), co mieści się w normie (19).
Dodatkowo, mężczyźni stracili średnio imponujące 32 funty (14,5 kg) i doświadczyli znacznego obniżenia poziomu trójglicerydów, cholesterolu i ciśnienia krwi, wśród innych korzyści (19).
Co ważne, mężczyźni ci nie spełniali już kryteriów zespołu metabolicznego z powodu obniżenia poziomu cukru we krwi, wagi i innych markerów zdrowotnych.
Mimo obaw, że wyższe spożycie białka w dietach niskowęglowodanowych może prowadzić do problemów z nerkami, ostatnie 12-miesięczne badanie wykazało, że bardzo niskie spożycie węglowodanów nie zwiększa ryzyka chorób nerek (20).
Diety niskowęglowodanowe
Wiele diet niskowęglowodanowych ogranicza węglowodany do 50-100 gramów lub 10-20% kalorii dziennie.
Chociaż istnieje bardzo niewiele badań dotyczących ograniczenia węglowodanów u osób z cukrzycą typu 1, te, które istnieją, przyniosły imponujące wyniki (21, 22, 23).
W długoterminowym badaniu u osób z cukrzycą typu 1, które ograniczyły węglowodany do 70 gramów dziennie, uczestnicy zaobserwowali spadek HbA1c z 7,7% do średnio 6,4%. Co więcej, ich poziom HbA1c pozostał taki sam 4 lata później (22).
1,3% redukcja HbA1c to znacząca zmiana, którą należy utrzymać przez kilka lat, szczególnie u osób z cukrzycą typu 1.
Jednym z największych zmartwień osób z cukrzycą typu 1 jest hipoglikemia, czyli spadek poziomu cukru we krwi do niebezpiecznie niskiego poziomu.
W 12-miesięcznym badaniu dorośli z cukrzycą typu 1, którzy ograniczyli dzienne spożycie węglowodanów do mniej niż 90 gramów, mieli o 82% mniej epizodów niskiego poziomu cukru we krwi niż przed rozpoczęciem diety (23).
Osoby z cukrzycą typu 2 również mogą odnieść korzyści z ograniczenia dziennego spożycia węglowodanów (24, 25, 26).
W małym, 5-cio tygodniowym badaniu, mężczyźni z cukrzycą typu 2, którzy spożywali dietę wysokobiałkową, wysokobłonnikową, w której 20% kalorii stanowiły węglowodany, doświadczyli obniżenia poziomu cukru we krwi na czczo średnio o 29% (25).
Umiarkowane diety węglowodanowe
Najbardziej umiarkowana dieta węglowodanowa może dostarczać 100-150 gramów strawnych węglowodanów, lub 20-35% kalorii, dziennie.
Kilka badań nad takimi dietami wykazało dobre wyniki u osób z cukrzycą (27, 28).
W 12-miesięcznym badaniu 259 osób z cukrzycą typu 2, osoby stosujące dietę śródziemnomorską dostarczającą 35% lub mniej kalorii z węglowodanów doświadczyły znacznego obniżenia HbA1c – z 8.3% do 6,3% – średnio (28).
Znalezienie właściwego zakresu
Badania potwierdziły, że wiele poziomów ograniczenia węglowodanów może skutecznie obniżyć poziom cukru we krwi.
Ponieważ węglowodany podnoszą poziom cukru we krwi, ograniczenie ich w jakimkolwiek stopniu może pomóc kontrolować jego poziom.
Na przykład, jeśli obecnie spożywasz około 250 gramów węglowodanów dziennie, zmniejszenie ich spożycia do 150 gramów powinno spowodować znaczne obniżenie poziomu cukru we krwi po posiłkach.
Jednakże, poważne ograniczenie spożycia węglowodanów do 20-50 gramów dziennie wydaje się przynosić najbardziej dramatyczne rezultaty, zmniejszając lub nawet eliminując potrzebę stosowania insuliny lub leków przeciwcukrzycowych.
PODSUMOWANIE
Badania wykazują, że ograniczenie węglowodanów może przynieść korzyści osobom z cukrzycą. Im niższe spożycie węglowodanów, tym większy wpływ na poziom cukru we krwi i inne markery zdrowotne.