Unilateral Edema Due to a Thiazolidinedione

51-letni Afroamerykanin z cukrzycą typu 2 (ujemny wynik na obecność przeciwciał anty-GAD i dodatni na obecność peptydu C) od 7 lat był kontrolowany (A1c 7,0%) za pomocą kombinacji 1 g metforminy, 2 mg glimeperydu i 4 mg rosiglitazonu dwa razy dziennie oraz 40 jednostek insuliny Glargine na noc. Pacjent przyjmował rosiglitazon przez 26 miesięcy, a troglitazon przez 13 miesięcy przed zmianą leku na rosiglitazon.

Pacjent nagle nabawił się bolesnego obrzęku prawej nogi. W badaniu przedmiotowym nie stwierdzono obrzęku lewej nogi, natomiast w prawej nodze występował obrzęk do dołu podkolanowego, który miał podwyższoną temperaturę. Przy głębokim omacywaniu łydki, okolicy podkolanowej, udowej i kanału przywodzicieli nie stwierdzono tkliwości. Dwa badania ultrasonograficzne żył wykonane w odstępie 5 dni nie wykazały obecności zakrzepicy żył głębokich, a podawany samodzielnie przez pacjenta furosemid nie miał wpływu na obrzęk. Ponadto żyły szyjne nie były poszerzone, refluks wątrobowo-jelitowy był ujemny, klatka piersiowa była klinicznie czysta, nie stwierdzono hepatomegalii ani dodatkowych tonów serca. Albumina w surowicy i profil wątrobowy były prawidłowe i nie stwierdzono albuminurii.

Żona pacjenta, po zapoznaniu się z Physicians Desk Reference, uważała, że obrzęk był spowodowany rosiglitazonem i nalegała, aby jej mąż odstawił lek. W ciągu 3 dni od odstawienia rosiglitazonu obrzęk ustąpił. Przy ponownej próbie leczenia obrzęk pojawił się ponownie w ciągu 5 dni, a tiazolidinedion został odstawiony na stałe, bez nawrotu obrzęku.

Obrzęk zależny jest efektem ubocznym stosowania tiazolidinedionów, spowodowanym zwiększeniem objętości osocza, rozszerzeniem naczyń wywołanym insuliną i zwiększoną produkcją czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego (1-4). Jednak rozmieszczenie obrzęku jest prawie zawsze obustronne. Ze względu na jednostronny obrzęk w tym przypadku, nie rozważano rozpoznania obrzęku zależnego wywołanego przez tiazolidinediony. Ponieważ obrzęk ustąpił po odstawieniu tiazolidynedionu i pojawił się ponownie przy ponownym podaniu leku, a po jego odstawieniu zniknął i już nigdy nie powrócił, był on oczywistą przyczyną tego jednostronnego obrzęku. Nie było żadnej anatomicznej przyczyny, takiej jak niewydolność żylna z żylaków, ani neurologicznej przyczyny, takiej jak poprzedni udar, dziecięce poliomyelitis, lub poprzedni uraz nogi, aby wyjaśnić ten jednostronny obrzęk. Nie wiadomo, dlaczego obrzęk z zajęciem ogólnoustrojowym miałby występować jednostronnie, ani nie można tego wywnioskować z tego przypadku.

W podsumowaniu, lekarze powinni być świadomi, że obrzęk zależny od tiazolidinedionów może objawiać się jednostronnym obrzękiem, który zniknie po odstawieniu tiazolidinedionu.